Abdpost.com muhabiri Muhammed Taşçılar, İran'da çarşı pazar market fiyatlarını sizler için araştırdı. Türkiye'nin yanı başında olan doğal lezzetleriyle çocukluğun tatlarını hatırlatan İran'da Mayıs ayında gıda fiyatlarına yüzde 200 zam gelmesiyle hayat oldukça pahalı. İranlılar, Türkiye'ye yerleşmek istediğini söylüyor.
Geçtiğimiz yıl Türk lirasıyla 20 kuruşa alınan domatesin 1,2 liraya, Patlıcan ve Biber'in 1 liraya çıkması İranlıları oldukça sarsıyor.
Aylık asgari ücretin 1500 lira olduğu İran'da Toros, Broadway tarzı 2. el araç 70-80 bin lira civarında. 7 tane araç markasının ve fabrikasının olduğu ülkede araçların bu kadar pahalı olması, ülkenin yönetim anlayışını ortaya koyuyor. Metro ve hızlı tren gibi ulaşım araçlarının az olduğu ülkede otobüsler ve uçak seferlerini kullananlar oldukça fazla.
Uzun yolculukları özel araçlarıyla yapan İranlılar bir depo benzini 30 liraya dolduruyor.
İranlılar, Türkiye'de aynı işi yapmak istediklerini belirterek, "Daha çok sosyal hayattaki özgürlük için Türkiye'yi seçiyoruz. Bugün biri dese gel senin mesleğini Türkiye'de yap. Gözü kapalı giderim" dedi.
Kadınların başörtü zorunluluğu her geçen yıl esnetilsede, bazı İranlılar, turistlere yanaşarak, "Başını aç, burada turistlere birşey demez Polis" diyerek telkinde buluyor. Oysa yerel Polis, turistlerin yanına gelerek başörtüsünü düzeltmesi için uyarıyor. Bu bir sosyal başkaldırı olarak nitelendiren İranlılar "Turist ile başörtüsü zorululuğunu kaldırılması eylemi olarak gösteriliyor." dedi.
İran'da Mayıs krizinden etkilenen halk marketlerden çok pazarlara yöneldi. Günlük meyve sebze ihtiyaçlarını pazarlardan karşılayan halk bir kez daha fakirleştiğini dile getiriyor.
https://youtu.be/_rm29F11M5k?t=4
Bu arada İran'da elektronik eşyalar Türkiye'ye göre yaklaşık yüzde 30-40 daha ucuz. Buna rağmen alım gücü çok düşük olduğundan dolayı İranlılar lazım etmedikçe elektronik ürünlere para vermiyor. Kentlerde cafe gibi eğlence mekanlarına ya turistler ya da zenginler gidebiliyor. Türkiye'de olduğu gibi cafelerde gençleri göremiyorsunuz. Sınırlı sayıda bulunan kafeler Muharrem ayı matemi nedeniyle boş veya kapalı.
Mevsimi olması nedeniyle domates, biber, patlıcan gibi sebzelerin kilosu 1 Türk lirasına eşdeğer, 20 bin tümenden satılmakta. Yine meyve fiyatları da oldukça ucuz. 1 kilo muz 5 lira, 1 kilo şeftali 2 lira.
Kuruyemişte ucuz. Kavrulmuş ayçiçek çekirdeği 20 lira, kabak çekirdeği ise 40 liradan satılırken, yeni mahsul ceviz 50 lira, yeni mahsul fıstık 40 liraya kadar bulunabiliyor.
1 kilo ayçiçek yağı 5 lira olduğu İran'da, Peynir'in kilosu 8 ile 20 lira arasında değişiyor. Tebriz başta olmak üzere ülkenin batı kesimlerinde hayvancılık ve tarım oldukça geliştiğinden pazara gelen ürünler hem çeşitliliği fazla hemde fiyatları oldukça ucuz. Ama iç kesimlerde çöl iklimi yaşayan İran'da fiyatlar ona göre artıyor.
Lüks mekanda yemek yemek 4 kişilik bir aileye faturası 250 lira ile 500 lira arasında değişiyor. Ama normal lokantada kişi başı 30-40 lira ile karnınızı doyurabilirsiniz. Porsiyonları çok büyük olan İran yemekleri kebapların dışında çeşitli lezzetleri bulmanız mümkün.
Çarşıda hayatın hızlı aktığı İran'da kapalı çarşıların bereketi dikkat çekiyor.
İran turistlerin merak ettiği ülkelerden biri. Farklı mistik havası ve tarihi yapıları günümüzde de ihtişamını koruyor. İran'ın Safevi devleti döneminde kurulan kentlerinden biri olan İsfahan Nısfı Cihan, Dünyanın yarısı sloganıyla her milletten insanı kendine çekiyor. Kentte Ermenilerin yanısıra bir grup Yahudi yaşıyor.