İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yapılan, Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun belirlendiği araştırma sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, Türkiye’nin en büyük ilk üç sanayi kuruluşu sırasıyla 136 milyar 793 milyon lira ile TÜPRAŞ, 67 milyar 305 milyon lira ile Ford Otomotiv, 55 milyar 187 milyon lira ile Star Rafineri Fabrikaları oldu.
Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun belirlendiği araştırma sonuçları İstanbul Sanayi Odası ev sahipliğinde düzenlenen basın toplantısında kamuoyuyla paylaşıldı. Toplantıda konuşan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, Pandeminin etkisini hayatımızın kılcal damarlarına kadar ulaştığını belirterek, “İSO 500’ün açıklama takviminde de hissetmiştik. Son yıllarda takvimini büyük emeklerle önce Haziran’a sonra Mayıs’a çektiğimiz İSO 500’ü 2020’de pandemi koşulları nedeniyle Temmuz ayında yayımlayabilmiştik. Neyse ki geçen yıl yine büyük bir emek ve çaba ile İSO 500’ü Mayıs ayında açıklayabildik. Bu yıl da yine geleneğimizi bozmayarak Mayıs takviminde kalmayı sürdürdük” dedi.
Pandeminin etkisi ile ilgili konuşan Bahçıvan, “Pandeminin en ağır geçen ilk yılında, dünyada birçok endüstride üretim önemli ölçüde gerilemişti. Enerji kullanımı ve lojistik durmuş, tedarik sorunları had safhaya çıkmıştı. Bu süreç büyüme rakamlarında da kendini göstermiş ve dünya ekonomisi yüzde 3,1 daralmıştı. Fakat bu daralmayı 2021 yılında yüzde 6,1 ile hızlı bir toparlanma izledi. Bu büyüme, talepteki güçlü artış ile gerçekleşirken artan tedarik sorunları uzun bir aradan sonra yüksek enflasyonu dünya ekonomisinin gündemine taşıdı. Yaşanan enflasyonun yanı sıra Covid-19 salgınının oluşturduğu derin travmalar, büyümenin kapsayıcılığını sınırlarken ülkeler ve sosyal gruplar arasında var olan dengesizlikleri daha da artırdı” diye konuştu.
“2021 yılında ekonomimizin büyümesinde sanayi sektörü yüzde 16,6 imalat sanayi ise yüzde 17,2 büyüyerek katkı sağladı”
Türkiye ekonomisinin 2021 yılında son 10 yılın güçlü performansını sergilediğini belirten Bahçıvan, “Türkiye ekonomisi dünya genelinin çok üzerinde gerçekleşen yüzde 11’lik bir büyüme ile 2021 yılında son 10 yılın en güçlü performansını sergiledi. Ekonomimiz yılın tüm çeyreklerinde yüksek büyüme oranları yakalarken, bu durumun özellikle dış talepteki artıştan kaynaklanıyor. 2021 yılında küresel tedarik zincirlerindeki değişimin ivme kazandırdığı ihracat ile birlikte sanayi üretimindeki keskin artış ve hızlanan yatırımlar da büyümeye katkı sağladı. İhracatta yüksek artışı sağlayan ana unsur, Türk sanayisinin dünya genelindeki alıcılar için önemli bir alternatif üretici olarak öne çıkması sonucu ortaya çıkan ilave tedarik talebi oldu. Diğer yandan yurt içinde salgına karşı yürütülen başarılı aşı uygulamaları sonrasında iktisadi ve sosyal faaliyetlerde kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması ve buna bağlı olarak genişleyen iç talep de ekonomik büyümeyi destekleyen önemli bir faktördü. Bütün bu gelişmelerin etkisiyle sanayi sektörü yüzde 16,6 imalat sanayi ise yüzde 17,2 büyüyerek ekonominin genelinden pozitif ayrıştı ve büyümeye de en yüksek katkıyı sağlayan sektör oldu” şeklinde konuştu.
“Üretimden satışları yüzde 73,8’lik artış ile 2021 yılında 2 trilyon lirayı geçti”
İSO 500’de üretimden satışlar verilerine değinen Bahçıvan, “2020’deki 1,2 trilyon lira olan seviyesinden, yüzde 73,8’lik artışla 2021 yılında 2 trilyon lirayı geçti. Artışın yüksek olmasında ihracattaki güçlü büyüme ile döviz kurları ve enflasyondaki hareketlenme etkili oldu. Geçmiş dönemlerle kıyaslandığında, İSO 500’ün üretimden satışlarında bundan daha yüksek oranlı artışların son olarak 1992-1997 dönemindeki yüksek enflasyon ortamında gerçekleştiği görülüyor. Söz konusu dönemde İSO 500’ün üretimden satışlarının yıllık artış oranları o yıllarda da yüzde 78 ile yüzde 112 aralığında seyretmişti.
“Üretimden satışları reel olarak geçen yıla göre yüzde 27,7 ile arttı”
Konuşmasına devam eden Bahçıvan, “2021 yılına baktığımızda yıl sonu tüketici enflasyonu ile arındırıldığında üretimden satışların reel olarak geçen yıla göre yüzde 27,7 ile oldukça yüksek bir artış sergilediği görülüyor. Reel değişimleri hesaplarken son yıllarda hep yaptığımız gibi yıl sonu TÜFE enflasyonunu bu yıl da kullandık. Fakat diğer taraftan biliyoruz ki 2021 sonunda TÜFE enflasyonu yüzde 36,08 iken ÜFE enflasyonu yüzde 79,89’a ulaşmıştı. Bu noktada üretici fiyatlarının çok daha hızlı arttığını ve aradaki makasın rekor düzeyde açıldığını da akılda tutmamızda yarar var” diye konuştu.
“İSO 500’ün ihracatı da yüzde 33,9’luk artışla 85,8 milyar dolara ulaştı”
2021 yılı büyümesinde ihracatın ne kadar güçlü ivme oluşturduğunu vurgu yapan Bahçıvan, “Küresel ticaretteki canlanma ve Türkiye’ye yönelik ilave tedarik talebi sonucu Türkiye’nin 2021 yılı ihracatı yüzde 32,8 oranında artarak 225 milyar doları aştı. Aynı yılda İSO 500’ün ihracatı da yüzde 33,9’luk artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. Görüldüğü üzere İSO 500’ün ihracat artışı, Türkiye genelinin 1,1 puan üzerinde gerçekleşti. Böylece hem Türkiye hem de İSO 500 ihracatı tarihsel rekor kırdı” ifadelerini kullandı.
2021 yılının en büyük sanayi kuruluşları
İSO 500 çalışmasında 2021 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluşumuz 136,8 milyar liralık satışlarıyla TÜPRAŞ oldu. Bu kuruluş uzun yıllardır sürdürdüğü liderliğini geçtiğimiz yılda da devam ettirdi.
Yine üretimden satışlara göre 67,3 milyar lira ile “Ford Otomotiv” ikinci sıradaki yerini korudu.
Üçüncü sırada yer alan kuruluşumuz değişti ve bu sıraya 55,2 milyar liralık üretimden satışlarıyla üç sıra birden yükselen “Star Rafineri” geldi.
Dördüncü sırada yer alan “Toyota Otomotiv” 46,2 milyar liralık üretimden satışlarıyla geçen seneki yerini koruyan bir diğer firma oldu.
Beşinci sıraya 38,7 milyar liralık üretimden satışlarıyla geçen yıl listenin 10. sırasında yer alan “İskenderun Demir ve Çelik” yükseldi.
Altıncı sırada isminin açıklanmasını istemeyen bir kuruluş yer aldı. “Ereğli Demir ve Çelik” 2021 yılında 36,8 milyar liralık üretimden satışlarıyla iki sıra yükselerek yedinci sırada yer aldı.
“Arçelik” ise 35,8 milyar lira ile sekizinci oldu.
Dokuzuncu sırada 34,4 milyar lira ile “Oyak-Renault” yer alırken onuncu sırada ise 26,6 milyar liralık üretimden satışlarıyla “TOFAŞ” yer buldu.