ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Rusya ile iş yapan üçüncü ülke şirket ve kurumlarını hedef alabilecekleri tehdidinde bulundu. İkincil yaptırımların uygulanması, yaptırımlara katılmayan Türkiye'yi de zor durumda bırakabilir.
Ukrayna işgali gerekçesiyle Rusya'ya sert ekonomik yaptırımlar getiren ABD'den ‘ikincil yaptırım' tehdidi geldi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, dün yaptığı açıklamada, Rusya'ya karşı üçüncü tarafları hedef alan yaptırım uygulamaya hazır olduklarını, gerekli gördükleri takdirde bu adımı atacaklarını söyledi.
Başkan Joe Biden ile birlikte Brüksel'den Polonya'ya geçerken uçakta gazetecilere konuşan Sullivan, “ABD yaptırımlarına uymayan veya onları zayıflatmak veya bunlardan kaçınmak için sistematik çabalar sarf eden kişi veya kuruluşların belirlemenin de araçlardan biri olduğunu” dile getirdi.
ZAMANLAMAYA DİKKAT
Sullivan'ın açıklamalarını “ABD'den yaptırımlardan kaçınmakta Moskova'ya yardım eden üçüncü tarafları cezalandırma tehdidi” başlığıyla servis eden İngiliz Financial Times gazetesi, söz konusu tehdidin zamanlamasına dikkat çekti.
Rusya'nın alternatif döviz kaynakları bularak ve ekonomik anlaşmalar yaparak finansal izolasyonu aşmaya ve para birimini desteklemeye çalışacağına dair ABD ve müttefiklerinde artan kaygı olduğunu belirten FT, ikinci yaptırımların Rusya'nın bu çabalarını baltalayacağını vurguladı.
Öte yandan, ikincil yaptırımların küresel ekonomiyi olumsuz etkileyeceğine dikkat çeken FT, ikincil yaptırımların şirketleri ve yatırımcıları ya Batı ya da Rusya ile iş yapma tercihine zorlayacağını aktardı.
AB’DEN DE AÇIKLAMA GELDİ
İkincil yaptırım konusu dün Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e de soruldu. Müttefiklerin yaptırımlarla ilgili boşlukları ve Rusya’nın aşma çabalarını tespit etmek üzere çalıştığını söyleyen Leyen, boşlukları kapatmak ve yaptırımların etrafından dolanmayı imkansız hale getirmek için her şeyi yapacaklarını vurguladı.
FT, Çin'in Ukrayna konusundaki konumunu ele alma konusunda ABD ile AB arasında yoğun bir tartışma olduğu sırada ikincil yaptırım konusunun gündeme geldiğine işaret etti.
ABD’DEN ÇİN AÇIKLAMASI
ABD, Rusya'ya yardım etmesi durumunda bunun sonuçları olacağı konusunda Pekin'i uyarmış ancak hangi adımları atacağı konusunda detay vermemişti.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, şu an Çin'e yaptırım uygulanmasının gerekli ve uygun olduğunu düşünmediğini, ABD'nin pozisyonuyla ilgili Çinli yetkililerle görüşmekte olduklarını söyledi.
Çin'in Rusya'ya silah tedarik etmesi ya da Rus finansal sistemi ile merkez bankasına dönük yaptırımlarımızı aşmaya çalışması durumunda bundan kaygı duyacaklarını belirten Yellen, şu an böyle bir durumun yaşandığını görmediklerini belirtti.
TÜRKİYE İÇİN RİSK
İkincil yaptırımların uygulanması, Batı ülkelerinin yaptırımlarına katılmayan ve Rusya ile ticari ilişkilerine devam eden Türkiye’yi de olumsuz etkileyebilir.
Önceki gün Reuters’a konuşan uluslararası politika uzmanı Prof. Dr. Mustafa Aydın, Rusya-Ukrayna savaşının uzaması durumunda ikincil yaptırımlar aşamasına geçilebileceğini belirterek, o zaman yaptırımların sadece Rusya değil, Rusya ile iş yapan kişi, firma ve ülkeleri de kapsayabileceğini ve Türkiye için risk oluşturabileceğini söylemişti.
Aydın, Türkiye'nin hem Ukrayna hem de Rusya ile stratejik düzeyde ilişkilere sahip olduğuna dikkat çekerek, “Rusya ile, Suriye'de Orta Doğu genelindeki güvenlik boyutuyla bir işbirliği var. Ayrıca doğalgaz, kömür, gıda, nükleer santralin inşası gibi çok önemli konularda işbirliği mevcut. Çok kapsamlı ve çetrefil bir ekonomik ilişki boyutu da var” diye konuşmuştu.