Avrupa Birliği (AB) dış politika temsilcisi Josep Borrell, AB’nin dün yaptırımlara dair mutabakat sağlayamamasının ardından Rusya’ya karşı kömür ithalatına yasak getirilmesini de kapsayan beşinci tur AB yaptırımlarına dair bugün ya da yarın anlaşmaya varılabileceğini açıkladı.
Ancak Almanya’nın tedbiri ertelemesi yönündeki baskısının ardından kısıtlamanın ağustos ortasından itibaren tam olarak yürürlüğe girmesinin planlandığı belirtildi. Başlangıçta kısıtlamaların temmuzda yürürlüğe girmesi öngörülmüştü.
Ukrayna, Rusya’yı savaşı sonlandırmak zorunda bırakacak derecede yıkıcı ekonomik yaptırımlar uygulanmasını talep ederken, AB ülkeleri kömür ambargosu konusunda mutabakat sağlanamaması nedeniyle yeni yaptırımları dün yürürlüğe alamamıştı.
Ancak Borrell NATO toplantısı öncesinde bugün yaptığı açıklamada yaptırımlarda anlaşmaya varılmasına dair “Belki bugün öğleden sonra ya da en geç yarın” ifadelerini kullandı ve Rusya’ya petrol ambargosunun da pazartesi ele alınacağını ekledi.
Kaynakların verdiği bilgiye göre, AB diplomatları, kömür ambargosunun mevcut kontratları etkileyip etkilemeyeceği de dahil olmak üzere teknik konuların incelenmesi gerektiğini gerekçe göstererek dün Avrupa Komisyonu’nun Rusya’ya uygulanmak üzere önerdiği yeni yaptırımları onaylayamamıştı.
Yaptırım haberleri nedeniyle vadeli işlemler piyasasında kömür fiyatları sert dalgalandı. Dün API2 Rotterdam Kömürü Vadeli İşlemler Piyasası'nda nisan kontratlarında artışına devam etmişti.
Kömürün ton fiyatı 295 dolar seviyesinden işlem görürken kömür fiyatları geçtiğimiz haftanın kapanışına oranla yüzde 10 daha yüksek.
Yaptırım kararı alınırsa bu yaptırım AB’nin Rusya’ya uygulayacağı ilk enerji kısıtlaması olacak. Avrupa’nın Rus enerji ürünlerine olan bağımlılığı nedeniyle Avrupa finansal yaptırımlara enerji ürünlerine yönelik kısıtlamaları ekleyememişti. Rusya özellikle Avrupa’ya doğalgaz, petrol ve kömür başta olmak üzere kritik enerji ürünleri ihraç ediyor.
Rusya, dünyanın üçüncü en büyük termal kömür tedarikçisi konumunda. Ayrıca Avrupa ülkelerine yapılan satışlarda yüzde 54'lük payla lider. Bu kısıtlamalar, enerji sorunlarının yaşandığı Avrupa için yeni sorunlar anlamına geliyor.
Avrupa'da kömürün elektrik üretimindeki payı azalsa da halen kömürden elektrik üretimi sürüyor. Ayrıca yine elektriğin önemli bir bölümü fiyatların savaş ve yaptırımlar nedeniyle arttığı doğalgazla üretiliyor. Yükselen enerji fiyatları ise Avrupa'da tüketici fiyatları üzerinde baskı oluşturuyor.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell de Fransa'nın Strazburg kentinde toplanan Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, AB'nin Rusya'ya savaşın başından beri enerji için 35 milyar euro ödediğini, bunun enerji bağımlılığını azaltma aciliyetine işaret ettiğini söyledi.