Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık: “Çalıştırılma riski barındıran çocuklarımızı ailelerinin yanında bulundurabilmek için Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) adını verdiğimiz bir modelle destekliyoruz”

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, Ataşehir’de bir otelde düzenlenen Çocuk temalı Akademi Buluşmaları - 2: programına katıldı.

“Aile temelli çocuk koruma anlayışımızla hizmetlerimizden yararlanan çocuk oranını 2002 yılında yüzde 39 iken 2022 yılında yüzde 91.9’a yükselttik”
Programda konuşan Bakan Derya Yanık, “Akademi Buluşmalarımızın ilkini ‘kadın’ temasıyla gerçekleştirmiştik. Bugün de bir diğer çalışma alanlarımızdan biri olan çocuk meselesini konuşacağız. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak sivil toplumla iş birliğinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesini sosyal hizmet ve sosyal politikaların oluşturulması sürecinde olmazsa olmaz görüyoruz. Sivil toplum kuruluşları, akademi, özel sektör, uluslararası kuruluşlar ve ortaklaşa fayda üreteceğimizi düşündüğümüz tüm kesimlerle bir araya gelmeye ayrı bir önem ve öncelik veriyoruz. Bu nedenle kurumsal yapılanmamız içerisinde geçtiğimiz yıl Sivil Toplumla İş Birliği ve Proje Daire Başkanlığı’nı kurduk.
Başkanlığımız bünyesinde tüm paydaşlarımızla iş birliğini ve koordinasyonu geliştirmek, istişare mekanizmasını güçlendirmek, sosyal politikaları değerlendirmek, projeler üretmek ve uygulamak amacıyla “Sosyal Taraflarla İş Birliği Kurulu”muzu oluşturduk. Öncelikle Sivil Toplum Vizyon Belgesi ve Eylem Planı hazırlık çalışmalarımız çerçevesinde, Bakanlığımızın ana çalışma alanlarını kapsayan 5 farklı temada sivil toplum buluşmalarını hayata geçirdik.
Kadın, çocuk, göç ve insani yardım, engelli ve yaşlı hizmetleri, şehit yakınları ve gazilere yönelik faaliyetler yürüten sivil toplum kuruluşlarımızın temsilcileri ile odak grup çalışmalarını da kapsayan toplantılarda bir araya geldik.
Tüm bu sürecin sonunda ise Mart ayında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımızın Sivil Toplum Vizyon Belgesi ve 2022-2023 Eylem Planı’nı kamuoyuyla paylaştık. Bu eylem planımızda 5 hedef ve 28 faaliyet yer alıyor.
Faaliyetlerimizi gerçekleştirirken, sosyal taraflarla etkili bir iletişim kurmak, politikalarımıza ve karar alma süreçlerimize, sivil toplumun, üniversitelerin ve ilgili tüm sosyal tarafların katılımını sağlamak bizim için hem çok gerekli hem de çok değerli. Bunun yanında değişen toplum yapısını göz önüne alarak, günümüz ihtiyaçlarına uygun hizmet modellerimizi bilimsel çalışmalar üzerinden şekillendirmeye ve geliştirmeye de ayrıca özel önem veriyoruz. Bugün gerçekleştirdiğimiz toplantı bunun bir parçası. Bundan sonra da farklı temalarla “Akademi Buluşmaları”nı devam ettireceğiz.
Hepinizin bildiği gibi, nüfusumuzun yaklaşık %27’si çocuklardan oluşuyor. 0-17 yaş arası 23 milyonu aşkın çocuk ve genç nüfusa sahibiz. Yetenekli, enerjisi yüksek ve azimli çocuklarımız, gençlerimiz bizim en kıymetli varlığımız, yarınlarımızın güvencesi. Onlara iyi bir gelecek hazırlamak, çocuklarımızın hayat standartlarını yükseltmek öncelikli görevlerimiz arasında yer alıyor. Sosyal hayatlarına değer katacak, onları her açıdan geliştirecek, besleyecek her türlü hizmeti vermek için titizlikle çalışıyoruz.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak hizmetlerimizin odağına birey ve aile dengesini de gözetecek şekilde aileyi alıyoruz. Aile temelli çocuk koruma anlayışımızla hizmetlerimizden yararlanan çocuk oranını 2002 yılında yüzde 39 iken 2022 yılında yüzde 91.9’a yükselttik.
Peki nedir bu hizmetlerimiz? “Aile odaklı” hizmet derken neyi kastediyoruz? Öncelikle çocuklarımızı ailelerinin yanında destekleyecek modellerimizle, onları ailelerinden ayırmadan hizmet veriyoruz. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise çocuklarımızı kurum bakımına alıyoruz. Bakanlığımızın koruma ve bakımı altındaki çocuklarımız için evlat edindirme ve koruyucu aile hizmetlerimizle, onlara yine bir aile ortamı sağlamaya çalışıyoruz” dedi.

“Ailelerimize her çocuk için aylık ortalama bin 650 TL kaynak aktarıyoruz”
Bakan Derya Yanık, “Sosyal ve ekonomik zorluklar sebebiyle eğitim hayatını sekteye uğratacak çocuklar için, çalıştırılma riski barındıran çocuklarımızı ailelerinin yanında bulundurabilmek için de Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) adını verdiğimiz bir modelle destekliyoruz. Ailelerimize her çocuk için aylık ortalama bin 650 TL kaynak aktarıyoruz. 2022 Haziran itibarıyla ailesinin yanında SED hizmetinden yararlanan 147 binden fazla çocuğumuz bulunuyor. Temmuz ayı itibarıyla bu rakamlarda değişiklikler olabiliyor. Çünkü asgari ücret oranlamasıyla birlikte bu rakamlar değişti.
SED, çocuklarımızın kendi sosyal çevrelerinden kopmadan her türlü sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerden, eğitim olanaklarından yararlanmalarını kolaylaştıran, içinde psiko-sosyal desteği de barındıran çok önem verdiğimiz, sürekli geliştirdiğimiz bir hizmet modeli.
Fakat elbette bazı durumlarda çocuklarımızın aile veya yakınlarının yanında kalmaları mümkün olmuyor ya da ebeveyn kaybı gibi nedenlerle çocuklarımız kurum bakımına ihtiyaç duyabiliyorlar. Bu durumda da çocuklarımızı farklı kurumsal modellerle hayata hazırlıyoruz.
Çocuklarımızın psiko-sosyal gelişimleri, mutlu, sağlıklı ve huzurlu bir geleceğe sahip olmaları için kurum bakımında da büyük bir dönüşüm gerçekleştirdik. Koğuş tipi tesislerden apartman ve ev tipi yapılara geçtik, ranza sistemini çocuklar için bireysel oda imkanı sağlayan çocuk evlerine dönüştürdük. Bugün bin 300’ü aşkın çocuk bakım kuruluşumuzda 14 bine yakın çocuğumuza bu şekilde hizmet veriyoruz. Yaklaşık 9 bin civarı da koruyucu aile yanında desteklediğimiz çocuğumuz var. Biraz önce ifade ettiğim gibi Sosyal Ekonomik Destek ile ailelerinin yanında desteklediğimiz çocuk sayısı da 147 bin” diye konuştu.
“Suç mağduru ve suça sürüklenen çocuklarımız için 66 Çocuk Destek Merkezimizde (ÇODEM) hizmet sunuyoruz”
Bakan Yanık konuşmasının devamında, “Çocuklar çoğunlukla farkında olmadan suça karışıyor veya ne yazık ki suç mağduru olabiliyorlar. Suç mağduru ve suça sürüklenen çocuklarımız için 66 Çocuk Destek Merkezimizde (ÇODEM) hizmet sunuyoruz. Rehabilitasyona ihtiyaç duyan bin 557 çocuğumuzun rehabilitasyonunu sağlıyoruz. Koruyucu ve önleyici önlemler kadar rehabilitasyon hizmetlerimiz de çocuklarımızın geri kazanımı, hayatlarını sağlıklı şekilde sürdürmeleri için ayrı bir önem taşıyor.
Bizim en temel motivasyonumuz da bu gençlerin kendi ayakları üzerinde duran, ülkesine katkı sağlayan bireyler olduğunu görmek. Tüm çalışmalarımız bunun için.
Bunun dışında çocuklarımızın yanında olmak sadece onlara bakım hizmeti vermek olarak düşünülmemeli. Eğitimlerinin yanında hayata atılmalarına, düzenlerini kurmalarına kadar birçok aşamada onlara kolaylıklar sağlıyoruz. Gerek kamu kurum ve kuruluşlarında gerekse özel sektörde devlet korumasında yetişmiş gençlerimizin kariyer hedeflerine ulaşmalarına destek veriyoruz.
Biliyorsunuz gençlerimizin kurumlarımızdan ayrılma zamanı geldiğinde kamuda istihdam hakkı bulunuyor. Yaptığımız bir düzenleme ile mezuniyetlerine uygun kadrolara atanabilmelerini de sağladık.
Böylece özlük haklarıyla ilgili de herhangi bir kayıp yaşamadan iş hayatına başlamış oluyorlar.
Eğitim hayatında yer almayan çocuklarımızın meslek sahibi olacak şekilde yetişmeleri için de programlar geliştiriyoruz. Bu gençlerimizin özel sektörde istihdamlarını desteklemek üzere SGK primlerinin tamamını işe giriş tarihinden itibaren 5 yıl süreyle Bakanlığımız karşılıyor.
Bu anlamda özel sektörü de kurum bakımında yetişmiş çocukların istihdamı konusunda teşvik etmiş, cesaretlendirmiş oluyoruz. Çocukların sosyal çevrelerinde risk taşıyan durumlarla karşı karşıya kalmalarını da önlemek, Bakanlığımızın çocuk hizmetleri içinde ayrı bir çalışma alanı. Başta çocuk işçiliği ile mücadele olmak üzere çocukların izlenmesi, koruyucu-önleyici tedbirlerin etkin kullanımı  bu noktada ayrı bir önem taşıyor.
Bunun için sokakta çalıştırılan veya dilendirilen çocukları tespit edecek ve müdahalede bulunacak şekilde 81 ilde mobil ekipler oluşturduk. Bu ekiplerimizle ülke genelinde 35 bin çocuğa ulaştık ve takiplerini sağladık.
Sosyal hizmet müdahalesinde bulunduğumuz çocuklar ve aileleri başta olmak üzere, risk altındaki çocuklarımızın izlenmesi ve zamanında müdahale edilebilmesi için “Çocuklar Güvende Programı”nı başlattık” dedi.

“Koruyucu ve önleyici hizmet sunan “Mobil Çocuk Sosyal Hizmet Uygulaması” ile okul çevrelerine özel çalışmalar yapıyoruz”
Bakan Yanık ayrıca, “Risk altındaki çocuklarımızın belirlenmesi, izlenmesi ve gerekli müdahalelerin yapılabilmesi için okulların çevreleri bizim için ayrı bir önem taşıyor. Bunun için koruyucu ve önleyici hizmet sunan “Mobil Çocuk Sosyal Hizmet Uygulaması” ile okul çevrelerine özel çalışmalar yapıyoruz. Devamsızlığı olan, suça sürüklenme riski bulunan, ihmal ve istismar riski barındıran veya sosyal hizmet müdahalesine ihtiyaç duyan çocukları tespit ederek, çocuklar ve aileleri ile görüşmeler gerçekleştiriyoruz. Uygun hizmet modellerimizi belirleyip, bu modellerle hem çocukları hem ailelerini destekliyoruz
Bu uygulama çerçevesinde mobil birimlerimiz ile okulları eşleştiriyoruz. 303 Mobil Çocuk Sosyal Hizmet Birimi ile bugüne kadar eşleşmesi yapılan okullarımız 12 bin 583 kez ziyaret edildi. 2022 Haziran ayı itibarıyla risk grubunda olduğu değerlendirilen çocukların okul ve aileleri ile toplam 89 bin 945 görüşme yapıldı. Koruyucu ve destekleyici tedbirler çerçevesinde toplam 39 bin 454 sosyal hizmet müdahalesi gerçekleştirildi.
Bu ortamlarda çocukların karşılaşabilecekleri risklerin tespit edilmesi ve önleyici çalışmalar yapılması amacıyla Bakanlığımız bünyesinde “Sosyal Medya Çalışma Grubu”nu kurduk. Çocuklarımıza 0-6 yaştan itibaren okuma sevgisi kazandırmak ve teşvik etmek için Uygun İçerikli Kitap Listeleri Oluşturulması Projesini başlattık. Proje başlangıcından itibaren bin 120 kitap inceledik ve 472 kitabı çocuk dostu ilan ettik. Sonucu internet sitemizde yayınlıyoruz. Sosyal medya hesaplarımızdan da bu kitapları düzenli olarak paylaşıyoruz. Hatta son zamanlarda çocuklar kısa video mesajlarla akranları için bu kitapların tanıtımını yapmaya başladılar” dedi.