Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcaması 2021 yılında 81 milyar 922 milyon TL'ye yükseldi

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması, 2020-2021


Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki payı 1,13 oldu

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2020 yılında 1,09 iken, 2021 yılında 7 trilyon 248 milyar 789 milyon TL'lik GSYH içindeki oranı 1,13'e yükseldi.

Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payı, 2009-2021


En fazla Ar-Ge harcaması mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapıldı

Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler 70,7 ile en büyük paya sahip olurken, bunu 23,7 ile yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise 5,6 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları 49,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

              Sektörlere göre Ar-Ge harcaması, 2021                               Harcama gruplarına göre Ar-Ge harcaması, 2021

(1) Kâr amacı olmayan kuruluşlar da dâhildir.

Mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge finansmanında 62,4 ile ilk sırada yer aldı

Ar-Ge harcamalarının 2021 yılında 62,4'ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının 25,1'ini, yükseköğretim 10,6'sını, yurt dışı kaynaklar 1,9'unu ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak 0,04'ünü finanse etti.

Sektörlere göre finans kaynakları dağılımı, 2021

Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplam 100'ü vermeyebilir.

Tam zaman eşdeğeri cinsinden 221 bin 811 Ar-Ge personeli çalıştı

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2021 yılında toplam 221 bin 811 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2021 yılında 67,4'ü mali ve mali olmayan şirketlerde, 28,2'si yükseköğretimde ve 4,4'ü kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personelinin oranı 32,1 oldu   

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2021 yılında 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının 32,1'ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı yükseköğretimde 45,7, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette 30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise 26,6 oldu.

TZE cinsinden Ar-Ge insan kaynağının cinsiyete göre sektör içi dağılımı, 2021

(1) Kâr amacı olmayan kuruluşlar da dâhildir.

Ar-Ge personelinin 31,2'si doktora veya eşdeğeri eğitim seviyesine sahip

Ar-Ge personeli öğrenim durumuna göre incelendiğinde, Ar-Ge personelinin 34,9'unun lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla 31,2 ile doktora veya eşdeğeri, 24,3 ile yüksek lisans, 4,8 ile meslek yüksekokulu ve 4,8 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımı ise sırasıyla; 48,0 ile lisans, 20,7 ile yüksek lisans, 18,3 ile doktora veya eşdeğeri, 6,7 ile meslek yüksekokulu ve 6,3 ile lise ve altı eğitim düzeyi şeklinde oldu.

Öğrenim durumuna göre sayı ve TZE cinsinden Ar-Ge personeli, 2021


En fazla Ar-Ge harcaması TR51 (Ankara) bölgesinde gerçekleşti

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2021 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının 31,9'unu gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu 28,5 ile TR10 (İstanbul) ve 9,8 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge personel sayısının 29,5'i TR10 (İstanbul), 19,3'ü TR51 (Ankara) ve 8,0'ı TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.

Mali ve mali olmayan şirketlerde Ar-Ge harcamasının 52,9'u Ar-Ge merkezlerinde yapıldı

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2021 yılında gerçekleştirilen 57 milyar 884 milyon TL Ar-Ge harcamasının 52,9'u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının 85,2'si, 250 ve üzeri çalışan sayısına sahip olan girişimler tarafından yapıldı.

En fazla Ar-Ge harcaması yüksek teknoloji faaliyetlerindeki girişimler tarafından yapıldı

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2021 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 32 milyar 773 milyon TL Ar-Ge harcamasının 47,5'inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında 35,3'tü. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının 39,6'sı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, 8,3'ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve 4,6'sı düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.  

İmalat sanayinde gerçekleştirilen Ar-Ge harcamalarının teknoloji düzeyine göre dağılımı, 2009-2021

Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplam 100'ü vermeyebilir.

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2021 yılında en fazla araştırmacının 24 bin 630 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 16 bin 720 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler takip etti. TZE cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla değerin 22 bin 299 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimlerde olduğu saptandı.