25’inci St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu (SPIEF-2022) kapsamında ”Arktik - Diyalog bölgesi” konulu çeşitli oturumlar düzenlendi. Düzenlenen panelin oturumlarında yer alan Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom, seçkin uzmanlar ve panelin konuşmacıları ile bölgenin geleceğine yönelik çalışmalara katıldı.
”Kuzey Kutbu’nda gemi inşası ve onarımları” konulu seminerde konuşan ROSATOM Genel Müdür Yardımcısı ve Kuzey Deniz Rotası (NSR) Direktörlüğü Müdürü Vyacheslav Ruksha, 2030 yılına kadar Arktik buz sınıfı bir kargo filosu için en az 44 gemi inşa edileceğini açıkladı. Vyacheslav Ruksha, bu gemilerin hepsinin Arc5 buz sınıfından düşük olmayan gemiler olması gerektiğini belirtti.
ROSATOM Kuzey Deniz Rotası Direktörlüğü Müdür Yardımcısı Maxim Kulinko da ROSATOM’un NSR dijital ekosisteminin oluşturulmasına yönelik çalışmalar yaptığını söyledi. Kuzey Kutbu’nda telekomünikasyon geliştirme ve dijitalleşme konferansında söz alan Kulinko, söz konusu dijital ekosistemin, Kuzey Denizi Rotası Dijital Hizmetleri Birleşik Platformu (UPDS NSR) ve NSR’nin su alanında ortaya çıkan buz, meteorolojik ve navigasyon durumunun değerlendirmesi konusundaki doğruluğun geliştirilmesine yönelik yeni bilgi kaynaklarını kapsayan çekirdek sistemden oluşacağını belirtti.
UPDS NSR, nakliye şirketlerine, armatörlere ve gemi kaptanlarına, sigortacılara ve NSR’deki lojistik pazarının diğer paydaşlarına tek pencere modunda çeşitli hizmetler sunmaya izin verecek birleşik bir dijital alanın oluşturulmasını sağlayacak. Bu sayede özellikle de gemilerin geçiş izinlerinin belgelenmesi, izlenmesi, sevkiyatı ve filo operasyonunun yönetimine yönelik çözümler sunulmuş olacak. Söz konusu sistem, hidro-meteorolojik veriler, gemilerin ve buzkıranların konumu, limanların kullanılan kapasitesi gibi mevcut tüm kaynaklardan her türlü bilginin tek bir dijital platformda toplanmasını sağlayacak. Kullanıcılar, NSR’nin değişen buz koşullarında rotanın yüksek doğrulukla haritalandırılmasını sağlayan bir ”buz navigatörü” almış olacaklar.
SPIEF-2022 kapsamındaki ”Kuzey Kutbu’ndaki Yatırım Projeleri: Tercihli Rejimler” konulu oturumunda söz alan Rosatom’un Arktik İşleri Özel Temsilcisi Vladimir Panov ise konuya ilişkin olarak şu ifadeleri kullandı: ”ROSATOM’un 2030’a kadar devam eden projelere ve Kuzey Kutbu gelişimine yaptığı toplam yatırım 700 milyar rubleyi aşacak ve yaklaşık 6000 işyeri oluşturulacak.”
Bu fonların üçte biri buzkıran filosunun yenilenmesi için harcanacak. Uluslararası transit projesini başlatacak olan ROSATOM, liman altyapısını inşa edecek ve NSR güzergahını gerekli kolaylık tesisleriyle donatacak.
Rusya’nın ilk kara tabanlı küçük nükleer santrali 2028 yılında hizmete alınacak. Söz konusu santral, Yakutistan’ın Verkhoyansk bölgesinin kuzeyinde yer alan Kyuchus sahasının ve yakın yerleşim yerlerinin gelişimi için en az 55 MW çevre dostu enerji sağlayacak. Saha Cumhuriyeti’ndeki (Yakutistan) küçük boyutlu nükleer santral inşaat projesine yatırılan her bir ruble, Rus ekonomisine inşaat aşamasında ortalama 2,6 ruble ve işletme aşamasında 2,4 ruble getiriyor.
Bir başka oturum olan ”Kuzey Kutbu’nda İklim Değişikliği Eğilimleri ve Risk Yönetimi” panelinde öne çıkan konu ise çevre güvenliği standartları oldu. Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu ROSATOM ve Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Deniz Araştırmaları Merkezi’nin ortak projesi, çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunması konularında önde gelen 15 Rus ve yabancı araştırma ve geliştirme enstitüsü, dernek, birleşik şirketler ve kamu kuruluşundan 60’tan fazla uzmanı bir araya getirdi. Projeye yönelik 9 aylık çalışma neticesinde NSR’nin çevresel güvenliğini tek bir altyapı tesisi olarak sağlamayı amaçlayan bir entegre çevresel izleme programı geliştirildi. Program, Arktik ekosistemlerin önceki uzun vadeli çalışmalarına yönelik araştırma verilerini hem saha araştırmasını hem de NSR su alanının tüm uzunluğu boyunca gemi yükü ve kirliliklere ilişkin uydu izleme verileri ve 2021 yılında gerçekleştirilen pilot çevresel izleme verilerini temel alıyor. Program, uluslararası uzmanlar grubunun tavsiyelerini de içeriyor.
Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Deniz Araştırmaları Merkezi İcra Direktörü Nikolai Shabalin, konuya ilişkin şunları söyledi: ”Program, çevresel izleme tesislerinin ve parametrelerinin, araştırma yöntemlerinin ve iş uygulama planlarının seçilmesine ilişkin temel önerileri kapsıyor. Söz konusu program sayesinde Kuzey Deniz Rotası’nın sorumlu çevre yönetimi ve istikrarlı gelişimi sağlanacak. Halihazırda birçok Rus ve uluslararası Ar-Ge kuruluşundan destek aldık, bu da programın Rus ve yabancı uzman topluluğu temsilcileri arasında yüksek bir değerlendirmeye sahip olduğunu gösteriyor.