Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle dünyada yaşanan enerji krizi, soğuk kış ayları öncesinde had safhaya ulaştı. Doğal gaz kısıtlamasıyla sıkıntıya düşen Avrupa ülkeleri, Ukrayna ve Rusya’dan kömür sevkiyatının durması ile ısınma konusunda büyük telaş yaşarken, Türkiye gerek doğal gaz gerek kömüre erişim konusunda sıkıntı yaşanmıyor. Türkiye’de kömürcüler ise, yaygınlaşan doğal gaz ve sahte kömürden yakınıyor.
Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın enerji fiyatları üzerindeki etkisi sürüyor. Rusya’dan Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatının kısıtlanması, Ukrayna ve Rusya’nın kömür sevkiyatını durdurması üzerine Avrupa ülkelerinde ısınma telaşı başladı. Doğa lgaz ve kömüre ulaşmada sıkıntı yaşayan Avrupa’da en fazla derinliğe sahip Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de işlem gören vadeli gaz kontratında, son bir yılda yüzde 130’lara ulaşan oranlarda artış olurken, Hollanda Rotterdam Kömür Borsası’nda ise bir ton kömürün fiyatı 4-5 bin doları gördü. Avrupa’da kömür ve doğal gaz fiyatlarında son bir yılda yaşanan 2 kat fiyat artışına rağmen, gaz ve kömür stoklarının bitmesi endişesi yaşanırken, Türkiye’de ise kömürcüler, yaygınlaşan doğa lgaz ve sahte kömürden yakınıyor.
Gaziantep’te 20 yıldır kömür sattığını belirten Tarık Boztürk, Türkiye’nin Rusya’dan kömürü diğer dünya ülkelerine göre daha ucuza aldığını belirterek, "Kömür, Rusya’dan geliyor. İthal kömür fiyatları daha yüksek ama Rusya savaşta olduğundan dolayı Türkiye’ye daha uygun veriyor. Afrika’da kömür fiyatları biraz daha yüksek. O nedenle ithal kömürün büyük bir bölümü Rusya’dan geliyor. Ambargo nedeniyle Rusya’nın da fazla satış yapabileceği ülke bulunmuyor zaten" diye konuştu.
"Türkiye’de kömürün tonu 200-250 doları geçmedi"
Gaziantep’te 30 yıldır kömür satan Müslüm Köse, dünya enerji piyasasında yaşanan enerji ve ısınma sorununun devam ettiğini belirterek, Türkiye’nin bu krizden en az etkilenen ülke olduğunu ifade etti. Köse, "Kömür, halkın vazgeçilmezidir. Bu sene Ukrayna-Rusya savaşından ve Amerika’nın ambargo uygulanmasından dolayı tabii ki de kömürde, dünya enerji piyasasında ve ısınmada belli bir kriz yaşandı. Ama bizim Türkiye’miz, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın önderliğinde bu sorunu rahatlıkla çözmüştür. Dış politikada bu oyunu iyi oynamıştır. Halkını düşünerekten Rusya ve Ukrayna ile ilişkileri güzel tutmuştur. Ucuz kömür almayı başarmıştır. Tabii ki de dünya piyasasını Rotterdam borsası belirliyor. Oralarda kömürün tonu 4-5 bin dolara kadar yükselmiştir. Bizim Türkiye’mizde ise 200-250 doları geçmedi. Tabii bunda Rusya’dan kömür almanın katkısı büyüktür" dedi. Köse, bugün ithal kömürün tonunun 6-7 bin, yerli kömürün ise 3-5 bin TL arasında satıldığını da kaydetti.
Kömürcüler doğal gaz ve sahte kömürden yakınıyor
Kömürcü Müslüm Köse ve Tarık Boztürk, kömür satışında kömürcüleri en çok etkileyen durumun ise bölge genelinde yaygınlaşan doğal gaz ve internet siteleri üzerinden yapılan sahte kömür satışlarının olduğunu kaydetti. Son dönemlerde doğal gaza geçişlerin arttığını belirten Boztürk, "Doğal gaz ön planda oluyor. Vatandaşımız da rahat, temiz bir ortamda ısınmayı tercih ediyor. Kömürü ise gecekondu ve kırsal kesimler tercih ediyor. Eğer şimdilerde köyler olmasa kömürler elimizde kalırdı. Şehirde insanların yüzde sekseni, doksanı doğal gaza geçti. Ve odun kömür fiyatları bu yıl biraz fazla yükseldi" diye konuştu.
Köse ise, "ucuz" kömür diye internet siteleri üzerinden satılan sahte kömürlerin arttığını belirterek, vatandaşları uyardı. Tanınan markaların poşet ya da torbalarına kalitesiz, kaçak kömürün doldurularak satıldığını, sahte kömürlerin hayati açıdan da tehlikeli olduğunu belirten Köse, "İnternetten satış yapanların burada dükkanları yok. Kalitesiz ve sahte kömür satışı yapıyorlar. Torbaların içine sahte kömür koyuyorlar. Mesela 5-6 TL’lik kömür torbasının içine 2 bin ila 5 bin TL arasında kömür dolduruyorlar. İnsanlar da bunlara rağbet etmesinler. Birkaç yere fiyat sorup kömürü böyle temin ederse daha iyi olur. Bunlara dikkat edin. Piyasada kömür çok. Mesela Şırnak’tan gelen kömür var; hem kalitesiz hem de is ve kül oluşumu yüksek. Sobadan zehirlenmelerde de bu tarz kalitesiz kömürlerin etkisi büyük" ifadelerini kullandı.
Sahte kömürlerin satışının sadece internet üzerinden yapılmadığını da belirten kömürcüler, farklı firma etiketli çuvallarla Gaziantep’e getirilen kömür çuvallarının da ’ucuza yerli kömür’ diye satıldığını, fiyatından şüphelenilen hiçbir kömürün alınmaması gerektiğini söyledi, bu tarz satışların yetkililere bildirilmesini istedi.
Gaziantep Kömürcüler Sitesi’nde bu yıl ithal kömürün tonu 6 bin ile 6 bin 500 TL arasında, ithal kömürün 25 kg’lık torba fiyatı 150 ile 162,5 TL arasında, yerli kömürün tonu 4 bin ile 5 bin TL arasında, yerli kömürün 25 kg’lık torbası ise 100 ile 150 TL arasında satılıyor.