VAN Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Afet Yönetimi ve Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Azad Sağlam Selçuk, kentte dün akşam meydana gelen 5.0 büyüklüğündeki depremi değerlendirdi. Selçuk, ”50 kilometre uzunluğundaki Çaldıran fayı 1976’da 7.3 büyüklüğünde bir deprem üretti. Bölgede 9 bin 200 bina kullanılamaz hale geldi, 4 bin 900 kişi hayatını kaybetti. 2011 yılında yine aynı şeyi yaşadık. Erciş fayı, doğuya doğru kırılarak devam edecek. Muhtemelen 5 ve üzeri depremler üretecek. Ama genel olarak bu fayların üzerinde 5.5’in üzerinde bir deprem beklentimiz yok” dedi.
Van’da dün saat 21.35’te merkez üssü Tuşba ilçesinin Ermişler Mahallesi olan 5.0 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde can ve mal kaybı yaşanmazken, Ermişler Mahallesi’nde bazı ev ve ahırların duvarlarında çatlaklar oluştu. YYÜ Afet Yönetimi ve Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Azad Sağlam Selçuk, Erciş fayının yaklaşık olarak kuzey-batı doğrultusunda doğuya ve İran’a doğru devam ettiğini, depremlerin merkez üsleriyle Erciş fayının birbirine yakın durumda olduğunu söyledi.
Depremin merkez üssü mahallelerde incelemelerde bulunduğunu ifade eden Selçuk, şöyle devam etti:
”Geçen haftadan beri Van’ın kuzeyinde bir deprem aktivitesi görünüyor.Geçen haftadan bugüne baktığımız zaman ise bölgede yaklaşık olarak 12 tane deprem meydana geldi. Bu depremlerden 2 tanesi 4 ve üzeri büyüklüğünde. Dün akşam ise bazı veri kaynaklarına göre 5, bazı veri kaynaklarına göre ise 5.3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem çözümlerine baktığımız zaman ise, bu depremin doğrultu bir faydan kaynaklandığı görülüyor. Fakat MTA’nın 2012’de hazırladığı diri fay haritası üzerinde ise bu bölge üzerinde depremin özellikle merkez üslerinde böyle bir fay haritası yok. Aslında daha önceki yıllarda yapılan çalışmalara bakacak olursak bölgede sağ yanda bir Erciş fayımız var. Erciş fayı yaklaşık olarak kuzey-batı doğrultusunda doğuya doğru, İran’a doğru devam ediyor. Depremlerin merkez üsleriyle Erciş fayı hemen hemen birbirine yakın durumda. Geçen haftaki depremlerle beraber, dün akşamki depremi değerlendirdiğimiz zaman ortaya çıkan soruç şu ki; Erciş fayı yaklaşık olarak doğuya doğru kırılarak devam ediyor. Hem 4 büyüklüğündeki deprem,hem de 4.8 ve 5.0 büyüklüğündeki depremler bize bunu gösteriyor. Buradaki Çaldıran fayı olsun, Doğubayazıt fayı olsun, Balıklıgöl fayı olsun bu fayların hepsi doğuya doğru, İran’a doğru devam ediyor ve bunlar Tebriz ile birleşiyor. Güneydeki segmenti Karacadağ civarındaydı. Karacadağ segmenti gölün altından nereye doğru devam ettiğini görmüyorduk. Bu depremlerle birlikte, depremlerin bütün hepsini harita üzerine koydumuğuz zaman ise şunu görüyoruz ; Erciş fayının segmentleri doğuya doğru kırılarak devam ediyor.”
’ERMİŞLER MAHALLESİ, ESKİ HEYELAN TOPOĞRAFYASI ÜZERİNDE KURULMUŞ’
Selçuk, bölgede özellikle Bağdaşan, Kuşçu ve Ermişler mahallelerinde hasar olduğunun söylenmesiyle buralara gidip inceleme yaptıklarını belirterek, ”Özellikle YYÜ Deprem Araştırma Mermezi olarak AFAD ile ortaklı bir çalışma yürüttük. Köylerde çok fazla hasar yok. Özellikle Ermişler Mahallesi’nde hasarın daha yüksek olduğunu görüyoruz.Bu mahalledeki hasarın yüksek olmasının sebebi de bu bölgedeki bazı yerleşimlerin eski heyelan topoğrafyası üzerine kurulmasından kaynaklanıyor. Yoksa Ermişlerin özellikle yerleşkesinin güney tarafında, yani zemini sağlam olan yerlerinde herhangi bir şey yok. Diğer köylerde ise yine yapı stoğunun kötü olmasından ve herhangi bir mühendislik yapısının almamasından dolayı çatlaklar meydana gelmiş” diye konuştu.
Doğu Anadolu Bölgesi’nin karmaşık bir tektonik yapıya sahip olduğunu da dile getiren Doç. Dr. Selçuk, şu ifadeleri kullandı:
”2011 Van depreminde de gördük ki, bölgede böyle bir fay hariktası çizilmemişti, ama bazı araştırmacılar burada bir aktif fay olacağını söylemişlerdi. 2011 depreminde de gördük ki; bölgede fay olmayan yerlerde de deprem üreten aktif faylar olabiliyor. Bu nedenle acil olarak bu bölgede çalışma yapılmalı. Daha fazla gözlem yapmamız gerekiyor. İkinci olarak da afetlerde mutlaka, bizim afete maruz olan bölgeleri daha çabuk belirleyip, bu bölgelere yardımlardan ziyade yapılaşmasına öncelik tanımamız gerekiyor. 50 kilometre uzunluğundaki Çaldıran fayı 1976’da 7.3 büyüklüğünde bir deprem üretti. Bölgede 9 bin 200 bina kullanılamaz hale geldi, 4 bin 900 kişi hayatını kaybetti. 2011 yılında yine aynı şeyi yaşadık. Erciş fayı doğuya doğru kırılarak devam edecek. Muhtemelen 5 ve üzeri depremler üretecek. Daha büyük bir deprem olasılığı var mı bölgede? Evet her an olabilir. Ama genel olarak bu fayların üzerinde 5.5’in üzerinde bir deprem beklentimiz yok.” (DHA)