Ebeveyn tutumlarının, çocuğun benlik ve karakter gelişiminde önemli bir yere sahip olduğunun altını çizen VM Medical Park Ankara Hastanesi Psikoloji Kliniği’nden Psikolog Hatice Yurt, “Çocuğun karakter gelişiminde, anne babanın sergileyeceği tutumlar önemli ölçüde etkilidir. Dolayısıyla, sağlıklı bir birey yetiştirmek, çocuğun fiziksel- psikolojik gelişimin sağlıklı olmasında ebeveynlerinin bilinçli ve farkındalık sahibi olmaları, sağlıklı tutum ve davranışlar sergilemeleri önemli rol oynar” dedi.
VM Medical Park Ankara Hastanesi Psikoloji Kliniği’nden Psikolog Hatice Yurt, çocuk gelişiminde ebeveyn tutumunun önemi hakkında açıklamalarda bulundu.
EBEVEYNLERİN ARASINDAKİ İLİŞKİ GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
Çocuğun dünyaya geldiği an itibariyle anne ve babasını rol model aldığını ve onlar gibi davranışlar sergilediğine dikkat çeken Psk. Yurt, “Ebeveynlerinin yaklaşımlarının kişinin karakter gelişimi, sosyal ilişkileri, öz benlik saygısı, akademik başarısı, gelecekteki ikili ilişkileri ve aile ilişkilerini etkilemektedir. Ebeveynler ilişkilerinde birbirlerine karşı sevgi ve saygı gösterdiğinde, aslında çocuğun aile içinde nasıl davranması gerektiğini de öğretmiş olurlar. Çocukların duygusal ve davranışsal gelişimlerinde ebeveynlerin ilgi ve sevgilerini dengeli, sürekli ve tutarlı bir şekilde sağlamaları gerekmektedir. Anne babanın sevgisini sözlü olarak ifade etmesi ve fiziksel temasla desteklemesinin çocuk gelişiminde iyileştirici etkileri vardır. Anne babaların çocuklarıyla geçirdikleri vakitlerin süresinin çok uzun olmasından daha önemli olan geçirilen vaktin niteliği ve kalitesidir” şeklinde konuştu.
ÇOCUKLAR ANNE VE BABAYI ÖRNEK ALIRLAR
Anne baba arasındaki olumlu bağın çocuk üzerinde de olumlu etkilere neden olabileceğinin altını çizen Psk. Yurt, şu bilgileri paylaştı:
“Anne baba arasındaki güvenli iletişim ve kurdukları sağlıklı bağ, çocuk tarafından modellenerek ilerideki ilişkilerinde de benzeri davranışları sürdürmesine zemin hazırlamaktadır. Ebeveynlerin yetiştirilme tarzı, kendi çocukluklarında yaşadıkları kötü deneyimler ve kendi çocukluklarında gerçekleştiremediklerini mükemmeliyetçi bir tutumla çocuklarından bekleyebilmektedirler. Bu nedenle çocuğu olduğu gibi kabullenerek, akranlarıyla karşılaştırmadan, ilgisinin olduğu alanlarda rehberlik etmek, olumlu yanlarını vurgulamak performans gerektiren etkinliklerde yoğun kaygı yaşamalarının önüne geçecektir.”
ÇOCUKLARA KARŞI BASKICI OLUNMAMALI
Baskıcı ebeveyn tutumunun yaratabileceği problemleri anlatan Psk. Yurt, “Baskıcı ve otoriter anne baba tutumlarında çocuk baskı altında hisseder, yaptığı her davranış değerlendirilir, çocuklarının söylediği her şeyi sorgulamadan kabul etmesini beklerler. Bu tutum, çocukta kaygılı, korkak, içe kapanık, güvensiz, duygu ve davranışlarını ifaden edemeyen davranışlara sebep oldu. Ailelerin çocuk eğitimi konusunda yaşına ve gelişim düzeyine uygun yöntemleri uygulaması oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.
ZORLUKLARLA MÜCADELE ETMESİ GEREKTİĞİ ÖĞRETİLMELİ
Ebeveynlerin çocuklar üzerinde sürekli bir şey olacak kaygısıyla çok kısıtlayıcı ve koruyucu davranışlar sergilemelerinin, çocuğun bağımsız hareket edememesine ve özgüven eksikliği yaşamasına zemin hazırladığını vurgulayan Psk. Hatice Yurt, şunları söyledi:
“Anne babaların çocukların yaşamdaki görevlerinde rehberlik etmesi ve zorluklar karşısında mücadele etmeyi öğretmesi en doğrusu olacaktır. Tam tersi ilgisiz ve ihmalkâr anne baba tutumunda ise çocuğun temel ihtiyaçları dışında, çocuğun psikolojik ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi, anne babanın sevgisini ve ilgisini çocuğa vermemesidir. Bu tutuma sahip ailede büyüyen çocuklar özgüven sorunlarıyla birlikte içe dönük bir mizaç geliştirip, psikolojik bozukluklara da yatkın olabilirler.”
TUTARSIZ EBEVEYN DAVRANIŞINDAN UZAK DURULMALI
Tutarsız anne baba tutumlarında ise anne ve babanın farklı disiplin anlayışlarının olması ve birbirlerinden farklı tutumlar sergileyebileceğini belirten Psk. Hatice Yurt, “Bu tutuma maruz kalan çocuklar neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilememekle beraber, tutarsız kişilik yapısı geliştirebilirler. Aynı zamanda günlük yaşamlarında ve sosyal ilişkilerinde güven problemi sağlayabilirler. Çocukların kuralları sağlıklı öğrenebilmesi için ebeveynlerin tutarlı davranışlar göstermeleri önemlidir” açıklamasında bulundu.
ÇOCUKLARA ÖZGÜVEN KAZANDIRMAK ÖNEMLİ
Ebeveynlere düşen görevlerden de bahseden Psk. Yurt, “Son zamanlarda yapılan çok sayıda araştırmada ideal tutum olarak tabir edilen ebeveynlerin demokratik-dengeli tutumları, başta olumlu kendini düzenleme becerisi olmak üzere, öz yeterlik algısı, özsaygı, akademik başarı, sorumluluk duygusu gibi olumlu sonuçlarla, otoriter yetiştirme tarzının ise olumsuz sonuçlarla ilişkili olduğu unutulmamalıdır. Çocuklarımıza söz hakkı tanımak, anne babanın kontrolü ile sorumluluk almasına fırsat vermek, ilgi ve yetenekli olduğu alanlarda desteklemek gelişimlerini olumlu yönde etkileyecektir. Çocuğun düşüncelerini tanımlamasına fırsat vermek, koşulsuz sevgimizi göstermek aile içi ilişkilerimizi düzenlemekle birlikte sağlıklı bir birey yetişmesinde oldukça etkilidir. Sevgi ile büyüyen bir çocuk mutlu, dengeli, kendini ifade edebilen kişilik özellikleri gösterir. Unutmayın, mutlu ebeveyn mutlu çocuklar demektir” diyerek sözlerini sonlandırdı.