Ege Üniversitesi, dünyada ve Türkiye’de önemi her geçen gün artan; ilaç sanayisinden kâğıda, tekstilden inşaata kadar birçok sektörde önemli yere sahip ve ekonomik değeri yüksek olan kenevir bitkisine yönelik bilimsel çalışmalara Ar-Ge projeleri ile destek vermeye devam ediyor.
Ege Üniversitesinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın teşvikleriyle yasallaşarak ülkemizde tarımı yeniden hareketlenen kenevir başta olmak üzere endüstri bitkilerine yönelik nitelikli bilimsel çalışmalar yürütüyor.
Kenevir bitkisinin katma değeri yüksek bir ürün olduğunu ifade eden Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, ”Ege Üniversitesi olarak kenevir bitkisi gibi katma değeri yüksek, önemli tarım ürününün ülkemizde üretiminin artırılması için bilimsel çalışmalarımıza hız kesmeden devam ediyoruz. Üniversitemiz bilim insanları kenevir bitkisine yönelik geliştirdikleri projeleri kamu işbirliği içinde yürütüyor. Bu kapsamda devletimizin kenevir bitkisine yönelik çalışmalarına her zaman destek verdik ve vermeye devam edeceğiz. Yeni bir bakış açısıyla yerli üretimi artırarak, ileri teknoloji ve inovasyonu kullanarak yüksek katma değerli yeni ve milli ürünler üreterek hem ülke içindeki potansiyeli harekete geçirecek hem de ihracat potansiyelini artıracak çalışmalara imza atacağız” dedi.
Ege’de kenevir bitkisine yönelik yapılan çalışmalar
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi öncülüğünde kenevir tohumunun fiziksel özelliklerine yönelik çalışmalar yürütülmeye başlandığını belirten Rektör Budak, ”Farklı yıllarda hasat edilen narlı popülasyonuna ait kenevir tohumlarının fiziksel özelliklerinin belirlendiği çalışmalarla bu popülasyonun Ege Bölgesinin iklim, çevre ve toprak özelliklerine uyum sağladığını gösterildi. Elde edile sonuçlar, ileride yapılacak olan ıslah ve mekanizasyon çalışmalarına alt yapı sağlaması açısından büyük önem arz ediyor. Ayrıca Fen Fakültemiz tarafından yürütülen ”Kenevir Atıklarının Entegre Enerji Üretimi Yaklaşımıyla Katı ve Gaz Yakıtlara Dönüştürülmesi” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı 2019 yılı ikinci döneminde desteklenen çalışmalar arasında yer aldı” diye konuştu.
Kenevir ekiminin yaygınlaştırılmasını ve tarıma kazandırılmasını hedeflediklerini vurgulayan Prof. Dr. Budak, ”Otomotiv, havacılık gibi sektörlerde kullanılabilecek kenevir lif takviyeli kompozit malzemeler, Tekstil Mühendisliği bölümümüzün akademisyenlerinin kurduğu Teknopark şirketinde geliştirildi. THC ve CBD konsantrasyonu düşük, tescilli yeni endüstriyel kenevir çeşitlerini ve sayısını artıracak projeler için çalışmalarımız devam ediyor. İlaç ve kozmetik ürün geliştirme alanlarında yıllara dayanan deneyimi ve projeleri ile Eczacılık Fakültemiz ile Sağlık Bakanlığı ve ilaç şirketleri arasında süregelen işbirlikleri neticesinde katma değeri yüksek ürünler geliştirmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.
Kullanım alanı çok geniş
Endüstriyel ve tıbbi kenevir olmak üzere kullanım amacına göre ikiye ayrılan kenevir türlerinin ilaç, gıda, kâğıt, biyoyakıt, tekstil, kozmetik, plastik, inşaat ve otomotiv sektörüne kadar oldukça farklı alanlarda kullanımı bulunuyor. Kenevirin tohumu, sapı ve çiçeğinin ise özellikle kâğıt, kumaş, tekstil ve kozmetik ürünleri yapımında kullanımı yaygın. Çadır bezleri, branda bezleri ve askerî amaçlı top örtüleri gibi materyallerin hammaddeleri de kenevir lifinden elde ediliyor.
Kenevir lifi kendi ağırlığının üçte biri kadar suyu bünyesinde tutması nedeni ile balıkçı ağlarının yapımında da kullanılıyor. Ayrıca ambalaj malzemesi olarak, torba ve çuval üretiminde kullanılıyor. Tıbbi kenevirden elde edilen etken maddeler ise ilaç sanayinde hammadde olarak kullanılmasının yanı sıra AIDS ve kanser tedavisinde kemoterapi ve radyoterapinin olumsuz etkilerini azalttığı da biliniyor. Kozmetik sektöründe de kullanılan kenevir bitkisi; sabun, şampuan, masaj yağı, parfüm ve losyon gibi birçok kozmetik ürün grubunun içerisinde yer alıyor.
19 ilde izne tabi olarak yetiştiriliyor
Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik kapsamında Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak olmak üzere 19 ilde ve ilçelerinde izin almak koşuluyla kenevir yetiştirilebiliyor. Yönetmelik çerçevesinde belirlenen hükümlere uymak şartı ve bilimsel araştırma amacıyla ana veya tali bitki olarak kenevir yetiştiriciliğine, belirtilen bölgeler dışında da izin verilebiliyor.