BBC’nin haberine göre Putin’i yardımsever ve iyi kalpli göstermek için çalışan gruplar Facebook’ta algı operasyonu içindeler. Stratejik Diyalog Enstitüsü’nden (ISD) araştırmacılar, Vladimir Putin – Özgür Dünyanın Lideri gibi isimlerle on Putin yanlısı kamu grubu belirledi. İçerikler, İngilizce, Rusça, Farsça, Arapça ve Kmerce dahil olmak üzere birçok dilde yazılmış ve Rus liderini öven fotoğraflar ve mesajlar bulunuyor.
Facebook’ta yer alan gruplar popüler olmakla kalmıyor aynı zamanda son derece aktif bir duruş sergiliyor. Geçen ay, araştırmacılar 16.500 gönderi paylaşıldığını ve 3,6 milyondan fazla etkileşim alındığını hesapladı.
BATI’YA KARŞI DURAN BİR KAHRAMAN
Grupların genel amacı, Putin’i Batı’ya karşı duran bir kahraman olarak tanıtmak. Görüntüler genellikle Rus liderin köpek yavrularını sevdiğini, askerleri selamladığını, ayı ve aslan da dahil olmak üzere bir dizi vahşi hayvana bindiğini gösteriyor. Bu gruplar, işgalin başladığı 24 Şubat’tan bu yana 100.000’den fazla yeni üye kazandı.
Grupların yöneticisi olarak listelenen hayranların çoğunun aynı ad altında çift hesapları olduğu ortaya çıktı. Araştırmacılar ağda bu tür en az 100 hesap buldu. Bu hesaplar genellikle birbirini takip ediyor ve birbirleriyle etkileşim halindeler.
ISD, mükerrer hesaplar çalıştırmanın Facebook’un gerçek olmayan davranışlarla ilgili kurallarının olası bir ihlali olduğunu söylüyor.
ORGANİK OLDUĞU İDDİA EDİLİYOR
Gönderiler farklı gruplar arasında yaygın olarak paylaşılıyor. Örneğin, Bulgaristan’da kayıtlı başka bir hesap, aynı Putin görüntüsünü birkaç dakika içinde 12 kez yayınladı.
Putin yanlısı grupların birçoğunda yer alan Raj adındaki kullanıcıya ulaşan BBC, görüşme sırasında Raj’ın Putin’den “büyük lider” olarak bahsettiğini ve savaşla ilgili konuşmak istemediğini belirtiyor. Yine Facebook gruplarında yer alan Ermenistanlı Hasmik ise gazeteci olduğunu ve şu anda altı Putin yanlısı grubun yönetilmesine yardımcı olduğunu söylüyor. Grupları yönetmek için herhangi bir para almadığını belirtirken, insanların kendiliğinden bir araya geldiğini söylüyor.
PUTIN KİMLİĞİNE BÜRÜNEN HESAPLAR
BBC araştırması ayrıca başka bir sosyal medya fenomenine de dikkat çekiyor: Putin hayranlarının oluşturduğu grupların yanında Putin kimliğine bürünen hesaplar da savaşla birlikte artmaya başladı.
Oysa Putin, sosyal medya kullanmayan birkaç dünya liderinden biri ve adına ait resmi bir Facebook hesabı yok. Hatta bir akıllı telefonunun bile olmadığı söyleniyor. Sözcüsüne göre, Putin sosyal medyaya ihtiyaç dahi duymuyor.
Ancak bazı kullanıcılar bu boşluğu doldurmaya çalışıyor. Bir Facebook sayfası, Ukrayna işgalinden kısa bir süre sonra Putin’in kimliğine bürünüyor ve kapatılana kadar da üç milyondan fazla takipçi kazanıyor.
KAMU DESTEĞİ ALMAYA ÇALIŞIYORLAR
Atlantik Konseyi düşünce kuruluşunun bir parçası olan Dijital Adli Araştırma Laboratuvarı’nda (DFRLab) araştırmacı olan Nika Aleksejeva, hayran sayfalarının Kremlin’e uluslararası düzeyde destek sağlamak için verimli bir zemin olduğunu söylüyor:
“Ana akım sosyal medya platformları tarafından kaldırılmadığı sürece, Rusya’nın sözde ‘Ukrayna’daki askeri operasyonu’ için yabancı ülkelerde kamu desteği oluşturmaya yardımcı olabilirler.”
DFRLab ayrıca, bir Putin taklitçisi hesabın Cezayir, Libya, Mısır, Yemen, Fas, Lübnan ve Tunus dahil olmak üzere çeşitli ülkelerdeki kullanıcıları hedefleyen reklamlar için nasıl ödeme yaptığını da belgeledi. Sayfanın bir milyondan fazla takipçisi vardı, ancak sayfa silindi.
Arapça yayınlanan bir başka önemli Putin sayfası, Suriye lideri Beşar Esad’ın büyük bir hayranı olan bir adam tarafından yönetiliyordu. Sayfa, yakın zamanda silinmeden önce neredeyse bir milyon takipçiye sahipti.