Kovid-19, daima değişimler geçirip yeni varyantlar oluşturarak tesirini sürdürmeye tüm süratiyle devam ediyor. Koronavirüsün son varyantı olan Omicron da geçen yılın son çeyreğinde ortaya çıkıp, tüm dünyayı tesiri altına almıştı. Artık de Omicron’un alt varyantlarından biri olan BA.2 Avrupa’da bir haftada yüzde 20-25 hadise artışına sebep olmasıyla tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Bilim insanları, BA.2’nin süratle yayılmasının eşsiz mutasyonları sayesinde olduğundan şüpheleniyor. Virüsün yüzeyindeki başak proteini geninde BA.2’nin BA.1’de bulunmayan sekiz mutasyona sahip olduğunu söyleyen Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. İftihar Köksal, “Görünüşe nazaran bu mutasyonlar, BA.2’yi bağışıklıktan daha güzel kaçmak yerine daha bulaşıcı hale getiriyor” dedi.
‘DAHA BULAŞICI’
Danimarka’da yapılan bir araştırmanın, Kovid-19 virüsü olan Omicron’un BA.2 alt varyantının, daha yaygın olan BA.1 alt varyantından daha bulaşıcı olduğunu ve aşılı insanları daha fazla enfekte edebildiği sonucunu ortaya çıkardığını aktaran İftihar Köksal, “Aralık ila ocak ayları ortasında 8 bin 500’den fazla Danimarkalı hanede enfeksiyonları tahlil eden çalışma, BA.2 alt varyantı ile enfekte olan şahısların, BA.1 ile enfekte olanlara kıyasla diğerlerine bulaştırma mümkünlüğünün kabaca yüzde 33 daha fazla olduğunu gösterdi. Çalışmanın araştırmacıları, Omicron BA.2’nin, BA.1’den kıymetli ölçüde daha bulaşıcı olduğu ve ayrıyeten aşının enfeksiyona karşı hami tesirini daha da azaltan bağışıklıktan kaçınma özelliklerine sahip olduğu sonucuna vardı. Şimdilik elde edilen datalar Omicron geçirenlerin BA.2’ye karşı korunduğunu ya da hafif seyredeceğini destekliyor” diye konuştu.
‘DÜNYADA YENİ BİR SALGININ HABERCİSİ’
BA.2 alt varyantının tüm dünyada giderek arttığına dikkat çeken Köksal, Dünya Dağlık Örgütü’nün (DSÖ), Omicron’un BA.2 varyantını yakından izlemeye devam ettiğini belirterek, “Ülkelerin ihtiyatlı olmaya devam etmelerini isteyen Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), BA.2 varyantını telaş verici varyant olarak kabul ediyor” diye konuştu. BA.2 varyantının dünyada yeni bir salgının habercisi olabileceğine dikkat çeken Köksal, korunma için tedbirlerin kalkmasının BA.2’nin yayılımını daha da hızlandıracağının altını çizdi. Birçok ülkenin tekrar maske takılmasını sağlama istikametinde hareket ettiğini aktaran Köksal, birçok Alman eyaleti zarurî maske takma üzere kısıtlamaların sona ermesini nisan ayının başına kadar ertelediği bilgisini paylaştı.
Avrupa’da hadise sayıları süratle artmakla birlikte kliniğin Delta varyantına nazaran daha hafif seyrettiğine dikkat çeken Köksal, belirtilerini de şöyle sıraladı:
“Yine de hastaneye yatış oranlarının artacağı beklenen. Klinik bulgular öteki Omicron varyantlarından pek de farklı değil. Baş ağrısı, boğazda yanma, hafif ateş, hapşırma ve burun akıntısı ile öksürük en tipik belirtiler.”
‘YENİ BİR VARYANT OLARAK GÖRÜLEBİLİR’
Koronavirüs üzere virüslerin ortaya çıktıktan sonra süratle mutasyona uğrayarak alt varyantlar oluşturduklarını söyleyen Üsküdar Üniversitesi Biyogüvenlik Anabilim Kolu Lideri Doç.Dr. Kaan Yılancıoğlu da, “Örneğin Omicron’dan evvelki Delta varyantının 200 farklı alt varyantı oluşmuştu. Birebir durum Omicron için de kelam konusu. Omicron için BA.1, BA.2, BA.3 ve B.1.1.529 varyantları tanımlanmıştır ve sıkı bir biçimde takip ediliyor. DSÖ’ye nazaran global GISAID data tabanına gönderilen örneklerin çok büyük bir kısmı artık bu alt varyant yani BA.2. BA.1 ve BA.2 Omicron varyantının benzeri alt varyantları ancak ortalarında 20 kadar değerli sayılabilecek farklı mutasyon kelam konusu. Bilhassa spike proteinleri ortasında önemli değişimler oluştu. Daha evvelki varyantlar Beta ve Delta ortasındaki fark kadar birbirlerine oranla farklı oldukları söylenebilir. Yani ülkemizde dolanımda olan BA.1 ‘e oranla BA.2 varyantı neredeyse yeni bir varyant olarak görülebilir” dedi.
Hepsi Putin’in mi?Altı katlı harika yat, 58 uçak ve daha neler neler!
Olağanda varyantların makul PCR testleri ile saptanabildiklerini aktaran Yılancıoğlu, Omicron’un da bu halde saptanabildiğini lakin BA.2’nin geçirdiği mutasyonlardan ötürü bu PCR testleriyle saptanamayabildiğinin altını çizdi. Bu sebeple DSÖ’nün bu varyanta ‘Gizli Omicron’ ismini verdiğini söyleyen Yılancıoğlu, septomlarının öteki varyantlarda olduğu üzere grip belirtileriyle ortaya çıktığını ve test olmadan ayırt edilmesinin imkansız olduğuna dikkat çekti.
‘HASTALANACAĞIZ FAKAT AĞIR GEÇİRMEYECEĞİZ’
BA.2’den eskisi kadar korkmamamız gerektiğini aktaran Yılancıoğlu, “Bu ne birinci ne de son oluşan varyant olacak” deyip şu yorumu yaptı:
“Sonuçta bu varyantta Omicron’un alt tipi ve çalışmalar daha ağır hastalık yapmadığını gösteriyor. Yani beşerler Omicron’daki üzere hastalanacak lakin ağır geçirmeyecekler. Aslında toplumun birçok aşısını oldu, neredeyse yarıdan fazlamız bu hastalığı geçirdi ve bu hastalıkla tanıştı. Artık ikinci bir enfeksiyonu, ne varyantı olursa olsun daha ağır geçirmek çok ancak çok düşük bir ihtimal. Bu ihtimalde lakin bağışıklık sisteminizde bir kusur varsa mümkün. Bu saatten sonra rastgele bir varyant beni korkutmuyor. İnsanlara da korkmamalarını söyleyebilirim.”
Makselerin belli şartlarda çıkarılmasının ve HES kodu uygulamasının son bulmasının olumlu gelişmeler olduğunu söyleyen Yılancıoğlu, “Sonuçta aşı olanlar da bulaştırıyor. Toplumu aşılı-aşısız diye ikiye ayırmanın esasen manası yoktu. Bu sebeple gelişmeleri olumlu karşılıyorum. Artık kaygı iklimi bitmeli. Zati kaygının rasyonel manada bir desteği da kalmadı. Bundan bu türlü bu virüsle grip üzere yaşamaya alışacağız” dedi.
‘AŞILI oA HEM HASTALIĞI GEÇİRENLER ŞANSLI’
Omicron geçirenlerin yalnızca aşı olanlara nazaran, aşılıların da aşısız olanlara nazaran hastalığa daha güç yakalanacağını ileten Yılancıoğlu, “Zaten beklenen bir durum, olması şaşırtan değil. Bu durumda en şanslı olanlar hem aşılı hem hastalığı geçirenler. Neredeyse demir duvar üzere bir muhafaza demek bu. En az korkması gerekenler onlar. Aslında kimsenin korkmasını gerçek bulmuyorum. Yaşlı, düşkün ve altta yatan kronik ağır hastalıkları olan bağışıklığı baskılanmış vatandaşlar dikkat etmeli. Gerisinin korkacak bir şeyi yok. Yalnızca dikkat etmeliler. Bol sıvı tüketsinler, dinlensinler, stresden uzak dursunlar, düzgün beslensinler. BA.2’nin daha ağır hastalık yaptığı çocukları yaşlıları daha fazla etkilediği haberleri ise abartı. Daha evvelki varyantla ortasında çok bir fark olacağını sanmıyorum, aslında çalışmalar da bunu gösteriyor” açıklamasını yaptı.
Nükleerin korkusu yetti! Avrupa’da eczanelere akın ettiler
‘İKİ DOZ AŞI KORUMUYOR’
Aşıların koruyuculuğunun önemli manada düştüğüne dikkat çeken Yılancıoğlu, bilhassa BA.2’de iki doz aşının esirgeyici olmadığı istikametinde önemli emareler olduğu bilgisini verdi. Lakin virüsün tabiatı gereği artık daha selim bir hal aldığını söyleyen Yılancıoğlu, “Eski öldürücülüğü yok. Ayrıyeten tedaviler çok gelişti, artık doktorlar ne yapacaklarını düzgün biliyorlar ve beşerler çok daha fazla kurtarılıyor. Kısaca aşılar hâlâ az da olsa hami lakin artık eski koruyuculuklarından bahsetmek imkansız” dedi.
‘28 FARKLI MUTASYON İÇERİYOR’
Yeni varyantın BA.2’nin bir evvelki ve hakim varyant olan Omicron BA.1’den ‘spike protein’ ve öteki proteinler açısından farklılıklar gösterdiğini söyleyen Özel Esencan Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatih Yakar, “Şimdiye kadar yepyeni Omicron’a nazaran 28 farklı mutasyonu içerdiği saptanmış. Bu mutasyonlar nedeniyle de PCR testinde saptanması daha sıkıntı olduğu için ‘Gizli Omicron’ ismi veriliyor. Aslında hastalık klasik gribi taklit ediyor. Önemli oranda akciğer tutulumu ve teneffüs yetmezliği yapmadığı için de ayırt etmek zorlaşıyor. En sık görülen belirtileri halsizlik ve baş dönmesiyken yeniden üksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrısı, çarpıntı da görülebiliyor” dedi.
Avrupa ve Amerika’da da olduğu üzere Türkiye’de de maske kullanımıyla alakalı yeni düzenlemelerle daha hür bir devir başladığını belirten Yakar, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Ülkemizde hâlâ kapalı alanlarda ve havalandırması uygun olmayan ortamlarda maske takılması mecburî. Her ne kadar Sıhhat Bakanlığı tarafından maske kullanım zaruriliği gevşetilmiş olsa da herkesin kendi sıhhat durumu ve bulaş ihtimalini göz önüne alarak tedbir alması daha uygun olacaktır.”