Satılık konut fiyatlarındaki gerileme Kasım ayında da devam etti

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden’un ilan verileri üzerinden hazırlanan “sahibindex Satılık ve Kiralık Konut Piyasası Görünümü” raporunda, sektördeki arz ve talepte yaşanan değişimler ele alınıyor. Rapora göre, geçen yılın Kasım ayına göre Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan metrekare fiyatı yüzde 174,1 artışla 15.072 TL oldu. Satılık konut ilan metrekare cari fiyatları aynı dönemde İstanbul’da yüzde 190,5, Ankara’da yüzde 181,7 ve İzmir’de yüzde 169,1 arttı. Ortalama satılık konut metrekare fiyatları İstanbul'da 22.273 TL, Ankara'da 9.960 TL ve İzmir'de 17.067 TL oldu. Elde edilen verilere göre, son aylarda konut satış fiyatlarının yıllık artışlarında görülen gerileme Kasım ayında da devam etti.      

Satılık konut fiyatlarındaki artış hızı düşmeye devam ediyor

Rapora göre, satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranının Türkiye genelinde bir önceki ayda olduğu gibi düştüğü görülüyor. Ekim’de yüzde 191,4 olan yıllık fiyat artışı Kasım ayında yüzde 174,1’e gerilerken, geçen yılın aynı ayında 5.499 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan metrekare fiyatının 15.072 TL'ye yükseldiği gözlemleniyor.    

Satılık konut fiyatları üç büyük ilde de düşüş eğiliminde

Satılık konut cari fiyatlarındaki yıllık artış oranı; İstanbul’da yüzde 218,1’den yüzde 190,5’e, Ankara’da yüzde 197,7’den yüzde 181,7’ye, İzmir’de ise yüzde 181’den yüzde 169,1’e geriledi. Üç büyük ildeki düşüşe rağmen büyükşehirlerdeki fiyatlarda ise yükseliş görünüyor. Yıllık fiyat artışının yaşandığı büyükşehirler sırasıyla; Mersin (yüzde 209,8), Kocaeli (yüzde 202,2), Antalya (yüzde 198,3), İstanbul (yüzde 190,5) ve Trabzon (yüzde 181,6). En düşük artışların görüldüğü iller ise Diyarbakır (yüzde 136,7), Şanlıurfa (yüzde 136), Kayseri (yüzde 131,9), Muğla (yüzde 129,7) ve Erzurum (yüzde 128,4) oldu. Ayrıca sürekli yükselişte olan reel konut fiyatının Ağustos’ta yüzde 65,8 ile zirve yaptıktan sonra düşüşe geçtiği, reel fiyatlardaki yıllık artış oranı kasım ayında da ekime kıyasla 8,4 puan azalarak yüzde 48,6’ya gerileyerek yıllık reel fiyat artışında ağustos ayından kasım ayına azalışın 17,1 puana ulaştığı görülüyor.    

Şekil 1: Türkiye ve üç büyük ilde satılık konut ilan fiyatlarının yıllık değişimi (%)

Konut arzında azalış sürüyor

Satılık konut ilan sayısı ülke genelinde, İstanbul’da ve Ankara’da düşerken, İzmir’de artış gösteriyor. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 0,8 (791.026’dan 785.015’e), İstanbul'da yüzde 0,6 (218.571’den 217.189’a), Ankara'da yüzde 0,3 (75.833’ten 75.622’ye) düştü, İzmir'de ise bu oranın yüzde 1,1 ile (54.238’den 54.824) yükseldiği görülüyor. 

Şekil 2: Türkiye ve üç büyük ilde satılık ilan sayısı (adet)

Kiralık konut fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 168

Yapılan kapsamlı analizlere göre Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı Kasım’da yüzde 168 olurken, ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı 67 TL'ye yükselmiş durumda. Yıllık kira artış oranlarına bakıldığında; İstanbul’da yüzde 147,7, Ankara’da yüzde 150, İzmir’de ise yüzde 160 seviyelerinde bir yükseliş görülüyor. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları incelendiğinde ise fiyatların; İstanbul’da 94,1 TL, Ankara’da 45 TL, İzmir’de ise 65 TL olduğu gözlemleniyor. Raporda, enflasyonda arındırılmış (reel) kira fiyatlarının hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde artması dikkat çekerken, kiralık konut talep göstergesi Ekim’e kıyasla yüzde 19,6 oranında düşüş gösteriyor. Kiralık konutlara olan talep, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla yüzde 10,2 olarak yüksek bir seyir izliyor.  

Şekil 3: Türkiye ve üç büyük ilde bir önceki yılın aynı ayına göre cari kira fiyatı değişimi (%)

Kira artış oranı İstanbul ve İzmir’de yükselirken, Ankara’da fiyatlar düşüş gösteriyor

Kiralık ilan metrekare fiyatlarındaki yıllık artış oranları İstanbul’da ve İzmir’de yükselirken, Ankara’da düşüş yaşanıyor. Yıllık kira fiyatı artış oranının Ekim’den Kasım ayına İstanbul’da yüzde 145,6’dan yüzde 147,7’ye, İzmir’de ise yüzde 158,6’dan yüzde 160’a yükseldiği vurgulanan raporda, bu oranların Ankara’da yüzde 168,4’ten yüzde 150’ye düştüğü gözlemleniyor. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları İstanbul’da 94,1 TL, Ankara’da 45 TL, İzmir’de ise 65 TL olarak dikkat çekiyor. Ayrıca raporda, Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış (reel) kiralarda yıllık artışların Mayıs ve Ekim ayları arasındaki düşüşten sonra yükseldiği görülüyor. Reel kira fiyat endeksi aylık cari fiyat artışının (yüzde 7,7) TÜFE artışından (yüzde 2,9) daha yüksek olması sonucu, geçen aya kıyasla 6,6 puan artarak 147,3 olurken, reel kira fiyatının 2017 Eylül ayındaki referans dönemine göre yüzde 47,3 daha yüksek olduğu göze çarpıyor.

Kira artış oranının şampiyonu yine Antalya

Rapora göre, büyükşehirlerdeki cari kira artış hızları farklılık gösteriyor. Antalya en yüksek kira artış oranının (yüzde 302,3) gözlemlendiği il olurken, ortalama kira fiyatlarının bir yılda 4 katından fazla artması dikkat çekiyor. Yıllık kira artışının yaşandığı büyükşehirler sırasıyla; Trabzon (yüzde 208,2), Denizli (yüzde 207,7), Mersin (yüzde 185,7) ve Eskişehir’dir (yüzde 175,3). En düşük fiyat artışı görülen iller ise Van (yüzde 134,6), Malatya (yüzde 126,4), Gaziantep (yüzde 120,6), Diyarbakır (yüzde 100) ve Kahramanmaraş’ın (yüzde 98,4) olduğu görülüyor. Kasım verilerine göre bütün büyükşehirlerdeki yıllık kira fiyatı artış oranının yıllık TÜFE enflasyon oranından yüzde 84,4 yüksek olduğu gözlemleniyor.