Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. Öğr. Üyesi İrem Daloğlu Çetinkaya’nın yürütücüleri arasında yer aldığı uluslararası LOCALNET projesi, Türkiye’deki 12 şehrin iklim değişikliği karnesini çıkarıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi 12 şehir belediyesinin bu alanda ortaya koyduğu çalışmaların sahada incelendiği araştırmayla ülke çapında farkındalığın artırılması hedefleniyor.
Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Dr. Öğr. Üyesi İrem Daloğlu Çetinkaya ile Norveç Bergen Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nden Araştırmacı Mahir Yazar’ın yürütücüsü olduğu projeyle 12 şehir belediyesinin iklim değişikliğiyle ilgili rapor, çalışma ve projeleri değerlendiriliyor. Berlin merkezli Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü (SWP) tarafından desteklenen ve yaklaşık bir yıl sürmesi öngörülen projeyle, Türkiye şehirlerinin bu alandaki röntgenin çekilmesi hedeflenirken, ülke çapında yerel yönetimlerin farkındalıklarının geliştirilmesi de amaçlanıyor.
”İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇALIŞMALARININ YERELLEŞTİRİLMESİ GEREKİYOR”
Projenin yürütücülerinden Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Dr. Öğr. Üyesi İrem Daloğlu Çetinkaya, iklim değişikliği gibi büyük ölçekli bir konunun yerelden ele alınması gerektiğini söylüyor. Bu nedenle her belediyenin kendisine ait nitelikli bir iklim değişikliğine uyum ve azaltım eylem planına ihtiyacı olduğunu vurgulayarak, ”Türkiye geneline yönelik iklim değişikliği eylem planı ortaya kondu. Ancak bunun ötesinde iklim değişikliğine yönelik risk tanımlama, uyum ve azaltım çalışmalarının yerelleştirilmesi gerekiyor. Mesela İstanbul ve Trabzon’un bu konudaki ihtiyaçları farklılaşıyor. Sizin de buna göre yaklaşmanız, projelerinizi tasarlamanız gerekiyor” diyor.
Bilim insanı Şubat 2022’de başlayan LOCALNET projesinin bu nedenle Türkiye’de iklim değişikliğiyle ilgili yerel düzeydeki durumu anlamak için çok önemli bir yerde durduğu görüşünde. Dr. Öğr. Üyesi Çetinkaya, bunu tespit etmek için ilk etapta yerel yönetimlerin iklim değişikliğine yönelik hazırladıkları raporları incelediklerini söylüyor:
”Türkiye’nin iklim değişikliğine yönelik ulusal eylem programının yerelde yani belediyeler düzeyinde yansımaları var. Vakfın sağladığı fonla İstanbul, Ankara, İzmit, Eskişehir, Gaziantep, Trabzon, Bursa, Antalya, Nevşehir, Yalova gibi 12 şehir belediyesinin iklim değişikliği uyum planlarına bakıyoruz. Yerel yönetimlerin kendi uyum planlarını nasıl oluşturduğunu inceliyoruz. Bunların yereldeki ihtiyaçları ne oranda yansıttığını araştırıyoruz. Raporlarda zaman zaman çok büyük hedefler konabiliyor.”
”SADECE RAPORLARDA YAZILANLARA DEĞİL UYGULAMALARA DA BAKACAĞIZ”
Ancak bilim insanı projenin sadece kâğıt üstünde belirtilenlerle sınırlı kalmadığını, raporlarda ortaya konan hedeflerle uygulamaları sahada karşılaştırdıklarını da sözlerine ekliyor:
”Çalışmamız rapor ve planlarda yazanlarla sınırlı değil. Söylem analiziyle birlikte sosyal ağ analizi yaparak, hangi kurumların birbiriyle ilişkili olduğunu tespit ediyoruz. Ardından il ve ilçe belediyelerine bu alanda görev alan uzmanlarla görüşüyor, yerel adımları derinlemesine anlamaya çalışıyoruz. Sahada yaptığımız incelemelerle de araştırmamıza katkı sağlıyoruz. Böylelikle 12 ille birlikle bu illere bağlı ilçe belediyelerinin iklim değişikliği konusundaki durumlarının bir röntgenini çekmeyi hedefliyoruz.”
Dr. Öğr. Üyesi Çetinkaya, Aralık 2022’de sona erecek projeyle birlikte kamuoyuyla paylaşılması öngörülen bir raporun da araştırma makalesiyle birlikte hazırlandığı bilgisini paylaşıyor. Bu sayede yerel yönetimlerin iklim değişikliğine yönelik güncel çalışmalarının daha iyi anlaşılacağını belirten bilim insanı, Türkiye çapında iklim değişikliği konusundaki farkındalığın geliştirilmesini istediklerini de söylüyor.
Dr. Öğr. Üyesi İrem Daloğlu Çetinkaya kimdir?
2005 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Jeoloji Mühendisliği’nden lisans derecesiyle mezun oldu. Sonrasında Fulbright bursuyla ABD Northeastern Üniversitesi’nde mühendislik yönetimi alanında yüksek lisans eğitimini tamamladı. Doktora derecesini Michigan Üniversitesi’nden 2013’te çevre ve sürdürülebilirlik alanında aldı. Aynı üniversitede araştırmacı olarak interdisipliner projelerde tatlı su ekosistemlerinde iklim değişikliğinin etkilerini ve olası uyum stratejilerini çalıştı. İklim değişikliğinin tatlısu ekosistemleri üzerindeki etkilerini modelleme ve karar vericilerin gıda ve su güvenliği üzerindeki rollerini anlama alanlarında araştırmalarını sürdürüen Dr. Daloğlu Çetinkaya’nın bu konularda alanının saygın akademik dergilerinden Proceedings of National Academy of Science, Environmental Science and Technology ve Ecology and Society’de yayınları bulunuyor. Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü’nde ise iklim değişikliği ile çevre politikaları hakkında dersler veriyor.