TÜRKİYE Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Para Politikası Kurulu toplantı özetini açıkladı. Tüketici yıllık enflasyonundaki artışa en çok etki eden gruplar gıda, enerji ve hizmet grupları oldu. Uluslararası enerji fiyatlarındaki düşüş kalıcı olmadı, fiyatlar mayısta yeniden yükselişe geçti.
Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, tüketici fiyatlarının nisanda yüzde 7,25 artarak yıllık enflasyonun 8,83 puan yükselişle yüzde 69,97 olarak gerçekleştiği belirtilip, şunlar kaydedildi:
”Tüketici yıllık enflasyonundaki artış, alt gruplar geneline yayılırken bu gelişmeye en belirgin katkı başta gıda olmak üzere enerji ve hizmet gruplarından gelmiştir. Gıda enflasyonu uluslararası fiyat gelişmeleri, artan girdi maliyetleri ve olumsuz arz koşullarının etkisiyle yükselişine devam etmiştir. Enerji enflasyonu görünümünde yönetilen, yönlendirilen kalemlerdeki gelişmeler öne çıkarken hizmet grubunda yıllık enflasyon ulaştırma ve lokanta, otelde daha belirgin olmak üzere alt gruplar genelinde yükselmiştir. Temel mallarda yıllık enflasyon dayanıklı mal grubunda yükselirken diğer alt gruplarda gerilemiştir. Diğer temel mal grubunda başlıca hijyen ürünlerine uygulanan KDV indirimi grup enflasyonunu sınırlamıştır. Uluslararası emtia fiyatlarında devam eden yüksek seyir, yurt içi enerji fiyatlarındaki artışlar ve tedarik zincirlerinde süregelen aksamalar neticesinde üretici fiyatlarındaki yükseliş sürmüştür. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları artmaya devam etmiştir.”
’EKMEK VE TAHILLAR KALEMİNDE YILLIK ENFLASYON YÜZDE 85,81’
Gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarının nisanda yüzde 13,38 oranında artarak tüketici enflasyonundaki yükselişin ana sürükleyicisi olduğu kaydedilen açıklamada, şöyle denildi:
”Bu gelişme neticesinde grup yıllık enflasyonu 18,77 puan yükselerek yüzde 89,10 seviyesine ulaşmıştır. Uluslararası tarımsal emtia fiyatlarındaki yüksek seviyeler, artan girdi maliyetleri ve arz koşullarının etkisiyle nisan ayında genele yayılan fiyat artışları gerçekleşirken yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde 100,67, işlenmiş gıdada yüzde 78,09 seviyesine yükselmiştir. İşlenmemiş gıdada, mevsimsellikten arındırılmış taze meyve ve sebze fiyatları önemli ölçüde artış kaydetmiştir. Diğer işlenmemiş gıda alt grubunda, yem fiyatlarından olumsuz etkilenen kırmızı ve beyaz et ile patates ve pirinç yüksek fiyat artışlarıyla öne çıkmıştır. Süt fiyatlarında çiğ süt referans fiyat ayarlamasının yansımalarına bağlı artış görülmüştür. İşlenmemiş gıda kalemlerindeki fiyat artışlarının olumsuz etkileri ilgili işlenmiş gıda kalemlerine yansımıştır. Ekmek ve tahıllar kaleminde yıllık enflasyon yüzde 85,81’e ulaşırken, diğer işlenmiş gıdada peynir ve diğer süt ürünleri, şeker ve şekerle bağlantılı ürünler, katı ve sıvı yağlar, alkolsüz içecekler ve et ürünlerindeki fiyat artışları dikkat çekmiştir.”
’ENERJİ FİYATLARINDAKİ DÜŞÜŞ EĞİLİMİ KALICI OLMADI’
Enerji fiyatlarının nisanda yüzde 7,62 oranında artarak grup yıllık enflasyonunun 15,26 puanlık yükselişle yüzde 118,20 olduğu kaydedilen açıklamada, yönetilen ve yönlendirilen kalemlerden doğal gaz ve şebeke suyu fiyatlarının bu gelişmede temel belirleyici olduğu; akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz fiyatlarının artmaya devam ettiği kaydedildi. Doğal gaz dışındaki uluslararası enerji fiyatlarının gösterdiği sınırlı düşüş eğiliminin kalıcı olmadığı, jeopolitik gelişmelerin de etkisiyle uluslararası enerji fiyatlarının mayısta tekrar yükseliş eğilimi sergilediği belirtildi.
Hizmet fiyatlarına ilişkin ”Nisan ayında yüzde 4,74 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 5,46 puan artışla yüzde 42,18 seviyesinde gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon ulaştırma hizmetleri ve lokanta, otel grubunda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda yükselmiştir. Şehirler arası ve şehir içi yolcu taşımacılığı grubunda yıllık enflasyon yüzde 78,00 seviyesine yükselirken, lokanta, otel grubunda yıllık enflasyon yüzde 69,26 olmuştur. Diğer hizmetler alt grubunda fiyat artışları genele yayılırken, mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler, kira grubunda aylık artışların yatay seyrini nisan ayında koruduğuna işaret etmiştir” denildi.
’SİGARA FİYATLARINDA ARTIŞ EĞİLİMİNİN SÜRMESİ BEKLENMEKTEDİR’
”Temel mal yıllık enflasyonu nisan ayında 2,39 puanlık yükselişle yüzde 61,58 seviyesine ulaşmıştır” denilen açıklamanın devamında şu bilgiler paylaşıldı:
”Yıllık enflasyon dayanıklı mal grubunda yükselirken, diğer alt gruplarda gerilemiştir. Dayanıklı mal fiyatları nisan ayında yüzde 5,11 oranında artmış bu gelişmede başta mobilya olmak üzere otomobil ve beyaz eşya kalemlerindeki artışlar belirleyici olmuştur. Diğer temel mal grubunda, konutun bakım, onarımı, eğlence, kültür ve ev ile ilgili ürünlerdeki fiyat artışları öne çıkarken, temel hijyen ürünlerinde uygulanan KDV indiriminin fiyatlara büyük ölçüde yansıması daha olumsuz bir görünümün önüne geçmiştir. Giyim ve ayakkabı grubunda yeni sezon aylık fiyat artışı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla daha düşük gerçekleşmiş, grup yıllık enflasyonu nisan ayında 0,79 puan düşüşle yüzde 25,75 olmuştur. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatları nisan ayında yüzde 4,02 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 56,38 seviyesine yükselmiştir. Bu gelişmede, mart ayında sigara fiyatlarında üretici firmalar kaynaklı yapılan artışın sarkan etkileri izlenmiştir. Yükseliş eğiliminin üretici firmaların mayıs ayında yapmış olduğu sigara fiyat artışı neticesinde sürmesi beklenmektedir.”
CARİ YIL SONU ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 57,92
Piyasa katılımcıları anketi mayıs ayı sonuçlarının enflasyon beklentilerinin kısa vadede daha belirgin olmak üzere tüm vadelerde arttığına işaret ettiği kaydedilen açıklamada, ”Cari yıl sonu enflasyon beklentisi 11,48 puanlık artışla yüzde 57,92, gelecek 12 aya ilişkin enflasyon beklentisi 4,87 puan artışla yüzde 33,28 seviyesine yükselmiştir. Mevcut durumda, gelecek yirmi dört aya ilişkin enflasyon beklentisi yüzde 19,54, gelecek beş yıla ilişkin enflasyon beklentisi ise yüzde 9,96 seviyesindedir” denildi. (DHA)