KPMG Türkiye dördüncü kez hazırladığı ‘KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2022’ raporunu açıkladı. Rapora göre, 2022 yılında Türkiye’de değeri açıklanan işlemlerin toplam hacmi 5,3 milyar dolara ulaşırken, değeri açıklanmayan işlemlerle birlikte tahmini toplam işlem hacminin 6,5 milyar dolar olduğu öngörüldü.
Vergi ve danışmanlık şirketi KPMG Türkiye, dördüncüsünü hazırladığı yıllık ‘KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2022’ raporunu açıkladı. Rapora göre, Türkiye’de birleşme ve satın alma hacmi ve sayısı bir önceki yıla kıyasla önemli oranda düşüş kaydetti. Raporda 2023 yılı için iyimser beklenti korunuyor, teknoloji ve üretim sektörlerine olan ilgi ile beraber işlem hacimlerinin ve adetlerinin artacağı öngörülüyor.
2022’nin ana gündemi, Rusya - Ukrayna savaşı, artan emtia ve gıda fiyatları, yükselen enflasyon ve paralelinde birçok ülkede yükselen politika faizlerinin yol açtığı resesyon kaygıları oldu.
Rapora göre, 2021 yılında Covid-19 pandemisi hızla yükselen aşılama oranları ile hem global hem de ulusal ölçekte sosyal, ekonomik ve ticari hayatta etkisini kaybetti. Ancak Şubat 2022’de başlayan Rusya - Ukrayna savaşı, Rusya’ya uygulanan yaptırımlara paralel olarak yükselen emtia ve gıda fiyatları, pandemi döneminde yaşanan parasal genişleme sonucunda yükselen enflasyon ve buna karşılık olarak birçok ülkede merkez bankalarının politika faizlerini artırması ile beraber ortaya çıkan resesyon riski 2022 yılında dünyanın ana gündemini oluşturdu ve yatırımcıların yatırım iştahını önemli ölçüde etkiledi.
Türkiye’de birleşme ve satın alma işlem hacmi 2021 yılı hariç önceki yıllarla paralellik gösterdi
Rapora göre, 2022 yılında, dünyada birleşme ve satın alma aktivitesinde 2021 yılı hariç önceki yıllara benzer bir performans gerçekleşirken Türkiye’de de benzer şekilde işlem hacminde 2021 yılı haricinde önceki yıllara benzer bir performans gözlemlendi. İşlem adetlerinde ise önceki yıllara kıyasla bir miktar düşüş kaydedildi. 2022 yılında dünyada yaklaşık 3,5 trilyon dolar değerinde birleşme ve satın alma işlemi gerçekleşirken bu tutar önceki yıllar ile paralellik gösterdi. Türkiye’de ise değeri açıklanan işlem hacmi 5,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Türk Telekom 2022’nin tek ‘mega’ işlemi oldu
Türkiye’de TMT sektöründeki en büyük işlem Türk Telekom’un yüzde 55 oranındaki hissesinin Türkiye Varlık Fonu tarafından 1 milyar 650 milyon dolar bedelle satın alınması oldu. Bu işlem aynı zamanda 2022 yılında Türkiye’de milyar dolar seviyesini aşan tek ‘mega işlem’ olarak ön plana çıktı. Teknoloji, medya ve telekomünikasyon sektöründeki bir diğer büyük işlem ise Getir’in yüzde 6,8’lik hissesinin aralarında Mubadala Investment Company, Sequoia Capital, Tiger Global gibi yatırımcıları içeren finansal yatırımcı grubunun yapmış olduğu 768 milyon dolar tutarındaki yatırım ile satın alınması oldu. Yarım milyar dolar eşiğini aşan bir diğer işlem ise Kalyon Güneş Enerjisi Üretim’in yüzde 50 hissesinin BAE kökenli International Holding Company tarafından satın alınması oldu.
Finansal yatırımcılardan 3,6 milyar dolarlık işlem hacmi
Finansal yatırımcılar (özel sermaye, risk sermayesi, varlık fonları vb.) 2021 yılında 150 işlem gerçekleştirirken oluşturdukları işlem hacminin toplam işlem hacmindeki payı yüzde 21 seviyesindeydi. 2022 yılında toplam 82 işlem gerçekleştiren finansal yatırımcıların yapmış oldukları işlemlerin toplam işlem hacmindeki payı ise geçtiğimiz yılın üzerine çıkarak yüzde 68 seviyesinde gerçekleşti.
Dream Games’in yüzde 9,3 hissesinin Index Ventures, Balderton Capital, Makers Fund, BlackRock Private Equity Partners, Kora ve Institutional Venture Partners’tan oluşan yatırımcı grubu tarafından 255 milyon dolar yatırım ile satın alınması, Insider’ın yüzde 9,9 hissesinin Qatar Investment Authority, 212, Sequoia Capital India, Wamda Capital, Endeavor Catalyst, Riverwood Capital, Esas Private Equity, ESPRO Investment tarafından 121 milyon dolar yatırımla satın alınması öne çıkan finansal yatırımcı işlemleri arasında yer aldı.
Yabancı yatırımcıların oluşturduğu işlem hacmi yerli yatırımcıları aştı
Rapora göre, yabancı yatırımcılar 2022 yılında toplam 67 birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirdi. Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği birleşme ve satın alma işlem sayısı, 2022 yılında geçmiş yıllara paralellik göstererek toplam işlem sayısının yüzde 32’sini oluşturdu. Buna karşın, 2022 yılında yabancı yatırımcıların işlem hacmi 3 milyar dolar olarak gerçekleşti ve toplam işlem hacminden aldıkları pay yüzde 58 ile yerli yatırımcıların üzerinde kaldı. Ayrıca, 2022 yılında en büyük ilk 10 işlemin yedisinin yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi de dikkat çeken bir diğer nokta oldu.
Kamu işlemleriyle değer üretimi bu yıl da devam etti
2021 yılında Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) kaynaklı işlemler ile kamu kaynaklı işlemlerde hareketlilik yaşanmıştı. 2022 yılında ise Türk Telekom’un yüzde 55 oranındaki hissesinin Türkiye Varlık Fonu tarafından 1 milyar 650 milyon dolar bedelle satın alınmasına ek olarak TMSF’nin Aynes Gıda’yı 43 milyon dolar bedelle Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri’ne devri 2022 yılına damga vuran diğer kamu kaynaklı işlemler oldu.
2023 yılı için iyimser beklentiler korunuyor
KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, 2023 yılına ilişkin beklentiler hakkında yaptığı açıklamada “Tüm dünyada yüksek enflasyon, birçok ülkede artan politika faizleri ve resesyon endişeleri ile birlikte halen devam eden Rusya-Ukrayna savaşının, global olarak yatırımcı iştahını şekillendireceğini söylemek mümkün. Ayrıca teknoloji sektöründe düşen değerlemeler ve birçok farklı sektörde ortaya çıkabilecek konsolidasyon fırsatları 2023 yılı beklentilerinde temel unsur olarak ön plana çıkıyor. Ülkemizde ise yukarıdaki gelişmelere ek olarak büyüme, istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmak için öngörülebilir para ve kur politikasının ekonomik göstergelerdeki etkisinin yatırımcı iştahı üzerinde etkisi olacağı düşünülüyor. Bununla birlikte 2023 yılında ülkemizin yakın coğrafyasında gerçekleşebilecek siyasi belirsizlik ve güvenlik sorunları da aşağı yönlü diğer riskler olarak değerlendiriliyor” dedi.
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Lideri Gökhan Kaçmaz ise, “Birleşme ve satın almalar yatırım yöntemleridir. 2022 yılı rakamları son 5-6 yıl ile paralellik gösteriyor. Bu sene 209 adet satın alma ve birleşme işlemi oldu. Son yıllarda teknoloji, telekominasyon ve medya sektörü ciddi bir yatırım aldı. Tedarik zincirlerinin yeniden şekillenmesi ve resesyon beklentilerine paralel olarak birçok sektörde konsolidasyon sürecine girilmesi ile birlikte 2023 yılı için iyimser beklentilerimizi koruyoruz ve bu iyileşme ile işlem hacim ve adedinin artacağını öngörüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
KPMG Türkiye’nin raporunda 2023 yılına yönelik diğer beklentiler şöyle sıralanıyor:
2023 yılında birleşme ve satın almalar açısından teknoloji, medya ve telekomünikasyon, endüstriyel üretim ve otomotiv, taşımacılık, ilaç ve sağlık sektörlerinin öne çıkan sektörler arasında yer alması bekleniyor.
Türkiye Varlık Fonu (TVF) tarafından hedeflenen stratejik yatırımların hayata geçirilmesi, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilen şirketlerin ihale süreçleri ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) portföyünde yer alan varlıklar için ihale süreçlerini başlatması işlem hacmini artırabilecek etkenler arasında yer alıyor.
Birleşme ve satın alma aktivitelerinde temel belirleyici hususun yatırımcı iştahı ve risk algısı olmakla birlikte yabancı yatırımcı ilgisinin özellikle stratejik sektörler için Türkiye’ye yöneldiği gözlemleniyor. Bununla birlikte birleşme ve satın alma fırsatlarını değerlendirmek isteyen yerli şirketlerin de işlem sürecine girmesi işlem hacmini artırabilecek etkenler arasında yer alıyor.
2023 yılında global ve bölgesel belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla beraber Türkiye’de işlem hacminin ve sayısının artması bekleniyor.