HASTANEDE tedavi gördükten sonra eve sedye ile nakledilmesi gereken yatalak hastaların ambulans bulma sorununu Nitelikli Hasta Nakli (NİHAN) projesi bitirecek. İstanbul’da 5 ilçede projenin pilot uygulaması başlatıldı. Proje ile hastanede tedavileri bitenler, proje kapsamında görevlendirilen ambulanslarla sağlık ekipleri eşliğinde nakilleri sağlanacak Projenin, birkaç ay sonra tüm İstanbul’da yaygınlaştırılması planlanıyor.
Mart ayında, Bakırköy, Bağcılar, Esenler, Güngören ve Bahçelievler’de 7 kamu hastanesinde başlayan pilot uygulamada, 4 ekip, 4 adet 112 ambulansı ve Bahçelievler Devlet Hastanesi’nin hasta nakil aracıyla, hafta içi 09.00-18.00 saatleri arasında hizmet veriyor. Yaklaşık 3 ayda 15’i oksijen eşliğinde, 178 hastanın ambulansla evlerine götürüldüğü projenin, birkaç ay içinde İstanbul geneline yaygınlaştırılması planlanıyor.
”HASTANIN BAŞVURU YAPMASINA GEREK KALMIYOR”
İstanbul 3 No’lu Kamu Hastaneleri Hizmetleri Başkanı Dr. Abdulvahit Sözüer, NİHAN Projesi ile ilgili detayları anlattı. Dr. Sözüer, bu sistemde hastaların başvuru yapmasına gerek kalmadığını belirterek, ”Klinik hekimleri, oradaki sağlık çalışanlarımız, bir değerlendirme yapıyorlar. Barthel adı verilen, uluslararası bir ölçekle puanlama kriterleri var. Bu hasta yarı ya da tam yatalaktır şeklinde bir değerlendirme yapılıyor. Hasta eğer o puanlamaya uygunsa, hastanın sedyeyle nakli gerekir bildirimi yapılıyor. Daha önce eğitim verdiğimiz NİHAN koordinatörleriyle irtibata geçiyorlar. Hastanın değerlendirme skalası NİHAN koordinatörü tarafından onaylanıyor. Sonra talep sistemimize düşüyor. Aynı gün içerisinde, hastanın ne zaman taburcu olması gerekiyorsa o saate göre ambulanslı ekiplerimiz görevlendirip hastanın evine naklini gerçekleştiriyoruz” diye konuştu.
Sözüer, mevcut sistemde ise bu durumdaki hastaların belediyeler ya da özel ambulans şirketleriyle evlerine götürülebildiklerini vurguladı.
”EVDE SAĞLIK RANDEVULARINI DA EKİPLERİMİZ OLUŞTURUYOR”
Projenin sadece sürekli yatağa bağımlı hastaları kapsamadığını ifade eden Dr. Sözüer, ”Büyük kanser ameliyatı geçirmiş olabilir, felçli olabilir, hatta hasta nakledilirken oksijene ihtiyacı olabilir. Ayrıca bu hastaların belki sonrasında evde de bakıma ihtiyacı oluyor. Örneğin büyük bir kalça protez ameliyatı olmuş, hastaya üç gün sonra pansuman gerekiyor. Evde sağlık birimlerimiz var ama, hasta yakınlarının çoğu haberdar değil. İnsanlar böylesi durumlarda bazen adını soyadını bile unutuyor. Hastalarımızı bununla da uğraştırmıyoruz. Eğer hastaneden çıktıktan sonra, evde sağlık hizmetine ihtiyacı olacaksa, iki gün, bir hafta ya da sürekli olarak evde sağlık randevusu da oluşturuyoruz. Hastamızı naklettiğimizde ekiplerimiz, evde sağlık randevunuzu şu gün, şu saat için oluşturduk şeklinde bilgilendirme yapıyor” dedi.
”İKİNCİ PLANDA POLİKLİNİK MUAYENESİNE GİDECEK HASTALAR VAR”
Uygulamanın şimdilik sadece hastanede yatarak tedavi olmuş hastalar için geçerli olduğunu belirten Dr. Abdulvahit Sözüer, ikinci aşamada ise poliklinik hizmeti için
ambulansla gün içinde gidip gelmesi gerekenleri de kapsayacağını belirtti. Sözüer şöyle konuştu, ”Bazen yatağa bağımlı ya da bakım hastalarımızın da gün içerisinde poliklinik muayeneleri için hastaneye gidip gelmesi gerekebiliyor. Acil hasta için 112’yi arıyorsunuz ve ambulansla götürüyorsunuz. Acil dışı ambulans hastalarının, örneğin evde sağlıkta kayıtlı bakım hastalarımızın bir şekilde günlük, saatlik, hastaneye götürülüp getirilmesi ihtiyaçları da olabiliyor. Bu konuda da hem belediyelerimizle, hem de kendi bünyemizdeki imkanlarımız dahilinde bir çalışma yürütüyoruz.”
”NAKLEDİLEN EN GENÇ HASTA 4 YAŞINDAYDI”
Dr. Sözüer, Haziran sonuna kadar, toplam 15 kamu hastanesinin hizmet verdiği, Silivri, Çatalca, Arnavutköy, Büyükçekmece, Esenyurt, Avcılar, Küçükçekmece ve Başakşehir ilçelerinin de projeye dahil edileceğini belirterek, ”Ameliyat olan, klinikten çıkan hasta sayısı da belli. Hastanelerimizdeki yatak devir hızını da biliyoruz. Bu konuda rahatlıkla planlama sağlayabiliriz. Şimdiye kadar 178 hastamızın hastaneden eve naklini gerçekleştirdik. En yaşlı hastamız 98 yaşındaydı. En genç hastamız da 4 yaşında bir çocuğumuzdu. Hastaların 98’i yatağa tam bağımlı, 15’i nakil sırasında oksijene ihtiyaç duyan ve 94’ü daha önce evde sağlık hizmetine kayıtlı değildi” diye konuştu.
”HASTAMIZI TAŞIMAK İÇİN ESNAFTAN YARDIM İSTİYORDUK”
Projeden yararlanan hasta yakınları, memnuniyetlerini dile getirdi. Kalça kırığı ameliyatı geçirdiği için bir haftadır Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavi gören 77 yaşındaki Şefika Saka’nın gelini Fatma Saka, ”Hastamız oturamıyordu, yatar vaziyette ambulansla eve nakli gerekiyordu. Biz kendi imkanlarımızla ambulans araştırmaya başlamıştık. Ama hastanemizin böyle güzel bir uygulaması varmış, bize bilgi verdiler. O kadar mutlu olduk ki. Hepsine sonsuz teşekkür ediyoruz” dedi.
Annesi Adalet Över’in (82), 3 yıldan fazla süredir yatağa bağımlı olduğunu söyleyen kızı Oya Över, zaman zaman farklı tedaviler için hastaneye yatırmak zorunda kaldıklarını belirtti. Birkaç ay önce Kovid şüphesi ile Murat Dilmener Acil Durum Hastanesi’ne yatırıldıklarını söyleyen Över ”Bir hafta Kovid bölümünde yattı. Sonra pandemi servisine aldılar. 3,5 ay falan tedavi gördü orada. Bu kez hekimimiz, ’Böyle bir uygulama var, eve giderken rahat bir şekilde ambulansla göndereceğiz’ dedi. Bu tür hastaların hastaneye gitmeleri zaten büyük bir sıkıntı, dönüşü ayrı bir sıkıntı. Böyle bir çözüm olması bizim için gerçekten çok önemliydi. Ben her hastane dönüşü, 6’ncı kattaki evimize annemi taşıyabilmek için erkek kardeşlerimi çağırmak zorunda kalıyordum. Onları bulamazsam esnaf arkadaşlardan yardım istiyordum” diye konuştu.
PROJENİN UYGULANDIĞI HASTANELER
Pilot projenin uygulandığı hastaneler şöyle, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi (EAH), Bağcılar EAH, Bahçelievler Devlet Hastanesi, İstanbul Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon EAH, Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları EAH, Esenler Kadın ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ile Lepra Deri ve Zührevi Hastalıkları Hastanesi.