Yeni araştırma, beyin yaşlanmasını yavaşlatan 4 önemli faktörü ortaya koydu: Fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme, sigara bırakma ve kan şekeri kontrolü. Daha uzun ve sağlıklı yaşam için kritik ipuçları.
Son yapılan bir araştırma, beynin yaşlanmasını yavaşlatmaya yardımcı olabilecek dört temel yaşam tarzı faktörünü ortaya koydu. 739 katılımcının biyolojik sinyalleri üzerinde yapılan detaylı bir inceleme, fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme, sigaradan kaçınma ve kan şekeri seviyelerinin düzenli kontrol altında tutulmasının beyin sağlığı üzerindeki olumlu etkilerini gösterdi. Araştırmanın sonuçları, beynin yaşlanmasını yavaşlatan bu etmenlerin, daha uzun ve sağlıklı bir yaşam için kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor.
Karolinska Enstitüsü’nden nörobiyolog Anna Marseglia, bu bulgulara dair önemli açıklamalarda bulundu. Marseglia, "Damar sağlığını olumsuz yönde etkileyen faktörler, beynin biyolojik olarak daha yaşlı görünmesine yol açabiliyor. Bu nedenle damar sağlığını korumak, beyin yaşlanmasını engellemek adına son derece önemlidir," dedi. Beynin sağlıklı kalması için damarların güçlü tutulması gerektiğini belirten uzmanlar, yaşam tarzı değişikliklerinin bu alanda ne denli etkili olabileceğine dikkat çekiyor.
Araştırma, özellikle fiziksel hareketsizliğin ve diyabetin beyin sağlığı üzerinde büyük bir etkisi olduğunu gösteriyor. Fiziksel hareketsizlik ve yüksek kan şekeri, beynin biyolojik yaşının hızlanmasına neden oluyor. Çalışmaya göre, diyabet ve felç geçirme gibi sağlık sorunları da beyin yaşını olumsuz etkileyen faktörler arasında yer alıyor. Ayrıca, yüksek iltihaplanma seviyeleri ve kan şekeri, beynin yaşlanmasını hızlandırıyor.
Araştırma, erkeklerin kan şekeri seviyelerinin beyin yaşını daha belirgin şekilde etkilediğini ortaya koydu. Bu bulgu, cinsiyet farklılıklarının, beyin sağlığı üzerinde önemli bir rol oynadığını gösteriyor ve bu konuda yapılacak çalışmaların gelecekte daha fazla detay sunması bekleniyor.
Beyin yaşını daha doğru bir şekilde belirlemek için derin öğrenme tabanlı yapay zeka teknolojilerinden faydalanıldı. Araştırma, 18.000 kişinin manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramalarıyla eğitilen bir yapay zeka modelini kullandı. Bu model, beyin yaşı tahminlerini, kan örnekleri, yaşam tarzı faktörleri ve tıbbi durumlarla karşılaştırarak analiz etti. Yapay zekanın bu alandaki rolü, beyin sağlığına dair daha ayrıntılı ve kişiye özel bilgiler sunma noktasında önemli bir adım olarak görülüyor.
Araştırma, daha yaşlı bir beyne sahip bireylerin Alzheimer gibi demans hastalıklarına daha yatkın olduğunu ortaya koyuyor. Ancak bu durum, damar sağlığını koruyarak önlenebilir. Klinik geriatrist Eric Westman, bu bulguların demans araştırmalarında önemli bir araç oluşturabileceğini ifade etti. Westman, damar sağlığının iyileştirilmesinin, bilişsel gerilemenin önüne geçebileceğini belirterek, gelecekteki çalışmaların bu konuya odaklanacağını belirtti.
Araştırmacılar, kadın ve erkeklerin beyin yaşlanmasını etkileyen biyolojik ve sosyo-kültürel faktörlerin farklı olabileceğini vurguluyor. 2024 yılında başlatılacak yeni bir çalışma, sosyal katılım, destek, uyku düzeni ve stres gibi faktörlerin beyin sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyecek. Bu yeni araştırma, orta ve ileri yaştaki bireylerin beyin dayanıklılığını artırmaya yönelik önemli bulgular sağlayabilir.
Bu gelişmeler, beyin sağlığını korumanın, sağlıklı yaşam tarzı seçimlerine ve düzenli sağlık izlemine dayalı olarak ne kadar mümkün olduğunu gösteriyor. Yeni çalışmalar, demans ve Alzheimer gibi hastalıkların önlenmesine dair umut verici adımlar atılmasına zemin hazırlayabilir.