Güneş'in bir zamanlar ikiz bir yıldızla doğmuş olabileceği hipotezi, bilim dünyasını heyecanlandırıyor. Kayıp ikizin Dünya ve Güneş Sistemi üzerindeki olası etkileri araştırılıyor.
Samanyolu galaksisindeki çoğu yıldız, bir ikili sistem oluşturur ve birbirlerinin etrafında dönerler. Ancak Güneş, bu yaygın düzenin dışında kalan nadir istisnalardan biri. Bilim insanları, Güneş’in bir zamanlar bir ikili yıldız sistemi içinde yer alıp almadığını araştırıyor ve bu konuda bazı şaşırtıcı ipuçları buluyorlar. Eğer Güneş’in bir ikizi varsa, o zaman o eş yıldızın nereye gittiği ve evrenin bu köşe noktasındaki etkileri merak konusu.
Güneş, Samanyolu’nun sarmal kollarında, yaklaşık 230 milyon yılda bir galaksi etrafında bir yolculuğa çıkarken yalnız başına bu yolculuğu yapmaktadır. Bu uzun süreç içinde, Güneş’e en yakın yıldız, 4,24 ışık yılı mesafedeki Proxima Centauri’dir. Ancak bu mesafe o kadar büyüktür ki, şimdilik insan yapımı hiçbir uzay aracı bu mesafeye 7.000 yıl içinde bile ulaşamaz.
Ancak bu yalnız yolculuk, galaksimizde Güneş Sistemi'nin merkezindeki yıldızın giderek daha fazla bir istisna haline gelmesine neden oluyor. Gökbilimciler, son zamanlarda Samanyolu’nun merkezine yakın bir bölgede şaşırtıcı bir gözlem yaptı. Burada, süper kütleli kara deliğe oldukça yakın olan bir çift yıldız sistemi gözlemlendi. Bilim insanları, bu bölgedeki yıldızların birbirine çok yakın olduğu için ya birleşeceğini ya da birbirinden ayrılacağını öngörüyorlardı. Bu keşif, yıldızların doğasında çiftler halinde doğmak gibi bir eğilim olduğuna dair yeni sorular sormamıza neden oluyor.
Gökbilimciler, yıldızların genellikle çiftler halinde doğduğunu ve bunun doğal bir süreç olduğunu düşünmeye başlıyor. Georgia Teknoloji Enstitüsü'nden gökbilimci Gongjie Li, Güneş’in bir zamanlar ikili bir yıldız sisteminin parçası olabileceğini belirtiyor. Bu, güneş sistemimizin başlangıcına dair önemli bir soru işareti oluşturuyor: Güneş'in aslında bir zamanlar ikiz bir yıldızla birlikte mi doğmuştu? Ve eğer öyleyse, o zaman Güneş’in kaybolan eşi nereye gitti?
Eğer Güneş’in bir ikizi olsaydı, bu durum Dünya’nın yörüngesini ciddi şekilde etkileyebilirdi. İkili bir sistemdeki iki yıldız birbirlerinin yerçekimsel çekiminden etkilenir ve bu da gezegenlerin yörüngelerinde büyük değişikliklere neden olabilir. Dünya ve diğer gezegenler, yörüngelerinde büyük sapmalar yaşayabilir, bu da gezegenin sıcaklık dengesini bozar ve yaşam için elverişsiz koşullar yaratabilirdi.
Bugün, Güneş Sistemi'ne en yakın ikili yıldızlar Alpha Centauri A ve B, birbirleri etrafında dönerken, aralarındaki mesafe 5,7 milyar kilometreyi bulur ki bu da Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık 24 katıdır. Bu mesafe, Güneş’in yakın bir ikizinin olabilmesi için hayli uzak bir mesafe olsa da, 4,6 milyar yıl önce, Güneş’in ilk doğduğu zamanlarda bu durum farklı olabilirdi.
Güneş'in kaybolan ikizi üzerine yapılan tartışmalar, 1984’te popülerleşen "Nemesis" hipotezi ile yeniden alevlendi. Bu teori, Güneş’in bir zamanlar bir eş yıldızla birlikte doğduğunu, ancak zamanla bu ikiz yıldızın kaybolduğunu öne sürüyordu. Ancak yıllarca süren araştırmalar, Nemesis yıldızının izlerini bulamamış ve bu hipotez popülerliğini yitirmiştir. Yine de, 4,6 milyar yıl önce, Güneş’in oluşumu sırasında, bir ikiz yıldızın var olma olasılığı tamamen göz ardı edilemez.
Yıldızlar, devasa gaz ve toz bulutlarının soğuyup yoğunlaşarak bir araya gelmesiyle oluşur. Bu süreç, “nebula” adı verilen dev bulutlarda gerçekleşir. Bulut içindeki materyallerin yerçekimsel etkisiyle çökmeye başlaması, yıldızın doğumunu başlatır. Bu sırada, milyonlarca yıl boyunca ısınan ve nükleer füzyon reaksiyonları başlatan bu proto-yıldızlar, etraflarında dönen bir enkaz diskine sahip olur ve gezegenlerin doğmasına zemin hazırlar.
2017 yılında, Queen’s Üniversitesi’nden astrofizikçi Sarah Sadavoy, yıldız oluşum sürecinin genç yıldız sistemlerinde çift yıldızları oluşturma eğiliminde olduğunu fark etti. Sadavoy ve ekibi, bu sürecin o kadar yaygın olabileceğini öne sürdü ki, tüm yıldızların başlangıçta çiftler halinde doğmuş olabileceğini iddia ettiler. Sadavoy, bu sürecin çoğu zaman hızla sonuçlandığını, bazı ikili yıldızların birbirinden ayrıldığını ve bazılarının da sonsuza kadar birlikte kaldığını belirtiyor. Bu süreç, milyarlarca yıl süren yıldız ömründe sadece kısa bir zaman dilimi olsa da, büyük resimde bu "ayrılma" çok önemli bir olayı temsil ediyor.
Sadavoy'un çalışmalarına dayanarak, Güneş’in de bir zamanlar bir ikiz yıldızla doğmuş olma olasılığı ortada duruyor. Eğer bu doğruysa, Güneş, ikizini kaybetmiş olabilir. Sadavoy, “Eğer Güneş bir ikiziyle doğmuşsa, o ikiz muhtemelen kayboldu,” diyerek bu olasılığı gündeme getiriyor. Bu kaybolan yıldızın izlerini aramak, gökbilimciler için büyük bir sorudur ve bu soru, evrenin derinliklerinde yeni keşiflere zemin hazırlayabilir.
Güneş’in geçmişine dair bu tür hipotezler, yıldızların ve gezegenlerin evrimini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Güneş, sadece bir yıldız değil, aynı zamanda galaksimizin ve yaşamın evrimini şekillendiren bir anahtar nokta olmaya devam ediyor.