Teknik arıza nedeniyle ISS'te mahsur kalan astronotlar, Dünya'ya dönüş için 9 ay daha bekleyecek. Uzayın zorlu koşulları, astronotların fiziksel ve psikolojik sağlığını ciddi şekilde etkiliyor.
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) görev yapan iki astronotun Dünya'ya dönüş tarihinin, beklenenden çok daha uzun bir süreye ertelendiğini duyurdu. Bu önemli gelişme, astronotların sağlığı ve psikolojik durumlarına dair endişeleri de beraberinde getirdi.
NASA'nın açıklamasına göre, astronotlar Suni Williams ve Butch Wilmore, görevlerini tamamlayarak Dünya'ya dönmeleri gereken tarihin, teknik aksaklıklar nedeniyle Mart 2025’e kadar ertelendi. Bu durum, astronotların uzayda geçirecekleri süreyi 9 ayın üzerine taşıyarak 300 günden fazla bir süreyi bulacak. Doktorlar, uzun süreli uzay görevlerinin astronotların fiziksel sağlıkları üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabileceği konusunda endişelerini dile getiriyor.
Biyomedikal mühendisi Dr. John Jaquish, Daily Mail’e yaptığı açıklamada, "Astronotlar Dünya'ya döndüklerinde aşırı derecede kırılganlık kırığı riskiyle karşı karşıya kalacaklar. Kendi güçleriyle yürüyemeyecekler ve uzay aracından muhtemelen bir sedye üzerinde ayrılacaklar. Vücutlarını yenilemek için aylarca tedaviye ihtiyaç duyacaklar" diyerek uzun süreli uzay görevlerinin bedensel etkilerini vurguladı.
Uzayda geçirecekleri süre uzadıkça, Williams ve Wilmore'un sağlık riskleri de artacak. Uzayda uzun süreli görevler, kemik ve kas kaybı, radyasyon nedeniyle kanser riski, görme bozuklukları ve kardiyovasküler sağlık problemleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Dr. Jaquish, “Yerçekiminin yokluğu, vücudun kemik yoğunluğunu ve kas kütlesini korumak için bir neden görmemesine sebep olur. Bu yüzden astronotlar hızla kas ve kemik kaybı yaşar. Bu durum yalnızca hareket kabiliyetini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda organ yetmezliği riskini de artırır” dedi.
Astronotlar, bu olumsuz etkileri en aza indirmek için günde yaklaşık iki saat egzersiz yaparak kas ve kemik kaybını engellemeye çalışıyorlar. Ancak, bu tedbirler her zaman yeterli olmuyor. Uzun süreli uzay görevlerinin sağlık üzerindeki kalıcı etkileri hala tam olarak anlaşılamamışken, bilim insanları bu durumun önümüzdeki yıllarda daha fazla araştırılmasını bekliyor.
Astronotların yalnızca fiziksel sağlıkları değil, psikolojik durumları da bu kadar uzun bir süreyi uzayda geçirecek olmaları nedeniyle risk altında. Kaliforniya'da görev yapan psikiyatrist Dr. Carole Liberman, Williams ve Wilmore’un ruhsal sağlıkları hakkında endişelerini paylaştı. Liberman, “Astronotlar, stresli durumlarla başa çıkabilmek için eğitilirler. Ancak 300 gün boyunca inişli çıkışlı, umutlu ve umutsuz senaryolarla karşı karşıya olmak, psikolojik olarak son derece yıpratıcıdır. NASA'nın bu durumda astronotlara karşı şeffaf olması ve onlara her şeyin nasıl çözüleceğini anlatması gerekiyor. Çünkü güven, bu kadar uzun süre uzayda kalan astronotların sahip olduğu tek şeydir” şeklinde konuştu.
Astronotların, her erteleme duyurusunda, geri dönüp dönemedikleri konusunda daha fazla endişeye kapıldıkları ve moral kaybı yaşadıkları belirtiliyor. Bu da ruhsal sağlıkları üzerinde olumsuz bir etki yaratıyor.
Bu gelişmelerin ardından, bazı basın organları, astronotların kilo kaybı ve yetersiz beslenme yaşadığını iddia etmişti. Ancak NASA, bu söylentileri yalanlayarak, astronotların sağlık durumlarının düzenli olarak izlendiğini ve herhangi bir ciddi sağlık probleminin bulunmadığını açıkladı. Yetkililer, astronotların moral ve fiziksel sağlıklarının güvende olduğuna dair açıklamalarını yineledi.
Astronotlar, Haziran ayında Boeing’in Starliner mürettebat teslimat aracıyla ISS’e gitmişti. Başlangıçta görevin bir haftadan biraz daha uzun sürmesi beklenirken, aracın ISS’e yaklaşırken yaşadığı itici sorunlar nedeniyle Dünya'ya dönüş tarihi üç ay ertelenmişti. NASA, bu sorunu çözmek için Starliner uzay aracını mürettebatsız olarak Dünya'ya geri göndermeyi başardı. Ancak, en son yapılan açıklamaya göre, astronotların Dünya'ya dönüşü, bir başka erteleme ile Mart 2025'e kaydırıldı.
NASA’nın açıklamaları, astronotların sağlığı ve psikolojik durumları konusunda büyük bir endişe yaratmış olsa da, uzay görevlerinin zorlukları ve insan vücudunun uzaya karşı verdiği yanıtlar hala araştırılmakta. Uzun süreli görevlerin, astronotların fiziksel ve ruhsal sağlıkları üzerinde ciddi etkiler yaratabileceği bir gerçek. Ancak NASA, her ne kadar bu süreçte şeffaflık ilkesini ön planda tutmaya çalışsa da, bu gibi ertelemeler, uzay keşiflerinin insan sağlığı üzerindeki bilinmeyen etkilerini daha da karmaşık hale getiriyor. Uzay araştırmalarının geleceği, astronotların sağlıklı bir şekilde uzaydan dönebilmesi için daha fazla teknoloji ve çözüm geliştirmeyi gerektiriyor.